مجموعه اولترامافیک- مافیک سیخوران؛ افیولیت یا دیاپیر گوشته ای؟
| دسته | پترولوژی |
|---|---|
| گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
| مکان برگزاری | بیست و پنجمین گردهمائی علوم زمین |
| نویسنده | حبیب الله قاسمی- مسیب سبزه ئی- تیری ژوتو |
| تاريخ برگزاری | ۰۶ شهریور ۱۳۸۰ |
مجموعه اولترامافیک- مافیک سیخوران در جنوب شرقی ایران در داخل دگرگونه های پالئوزوئیک و با مرز گسله در زیر آمیزه های رنگین مزوزوئیک قرار داشته و از سه بخش اصلی با روابط ناهمساز و سنهای متفاوت تشکیل شده است. بخش زیرین آن را یک مجموعه به هم پیوسته اولترامافیک- مافیک به سن قبل از پرمین (بخش 1) تشکیل می دهد که توسط گابروهای ایزوتروپ به سن تریاس میانی- فوقانی (بخش 2) و دایکهای پراکنده دیابازی با سنگهای ژوراسیک میانی- فوقانی و کرتاسه (بخش 3) قطع می شود.
مجموعه به هم پیوسته اولترامافیک-مافیک (بخش 1) از پایین به بالا از یک واحد هارزبورژیتی پورفیروکلاستیک با ساختار، شیمی کانیها (فورستریت درصد 89/5 تا 92/5، انستاتیت درصد بالای 90) و شیمی سنگ کل پریدوتیتهای گوشته ای آلپی (بخش تکتونیت)، یک واحد عبوری متشکل از توالی ضخیمی از دونیتهای پورفیروکلاستیک با ساختار شیمی کانیها و شیمی سنگ کل پریدوتیتهای گوشته ای بازماندی و کرومیتیت های لایه ای در پایین و تناوب ضخیمی از دونیت، کرومیتیت، ورلیت و پیروکسنیت با انواع لایه بندیها، بافتها، مجموعه های کانیایی و شیمی کانیها و سنگ کل کومولاهای اولترامافیک ماگمایی در بالا و یک واحد کومولایی اولترامافیک- مافیک لایه ای متشکل از انواع فلدسپاتیک پریدوتیت، ملاگابرو، تروکتولیتهای پیکریتی، الیوین گابرو، آلیوالیت، گابرونوریت، فروگابرو و حتی پلاژیوگرانیت تشکیل شده است. گابروهای ایزوتروپ (بخش 2) با شیمی کانیها و سنگ کل متفاوت از گابروهای توالی کومولایی و با سنی بسیار جوانتر، تمامی واحدهای بخش 1 را قطع و با نفوذ در دگرگونه های پالئوزوئیک در آنها دگرگونی همبری شدیدی با مناظر میگماتوئیدی ایجاد نموده اند. این بخش خود توسط دایکهای پراکنده دیابازی با سنی متفاوت و غیر قابل مقایسه با فوج دایکهای دیابازی مجموعه های افیولیتی قطع می شود. این مجموعه چندزادی، فاقد بعضی از بخشهای اساسی یک مجموعه افیولیتی نظیر فوج دایکهای دیابازی و گدازه های بالشی است و هر کدام از بخشهای آن نیز به زمانی متفاوت تعلق دارند. بنابراین نمی توان آن را یک مجموعه افیولیتی کلاسیک نامید و بهتر است آن را یک دیاپیر گوشته ای بنامیم.
مجموعه به هم پیوسته اولترامافیک-مافیک (بخش 1) از پایین به بالا از یک واحد هارزبورژیتی پورفیروکلاستیک با ساختار، شیمی کانیها (فورستریت درصد 89/5 تا 92/5، انستاتیت درصد بالای 90) و شیمی سنگ کل پریدوتیتهای گوشته ای آلپی (بخش تکتونیت)، یک واحد عبوری متشکل از توالی ضخیمی از دونیتهای پورفیروکلاستیک با ساختار شیمی کانیها و شیمی سنگ کل پریدوتیتهای گوشته ای بازماندی و کرومیتیت های لایه ای در پایین و تناوب ضخیمی از دونیت، کرومیتیت، ورلیت و پیروکسنیت با انواع لایه بندیها، بافتها، مجموعه های کانیایی و شیمی کانیها و سنگ کل کومولاهای اولترامافیک ماگمایی در بالا و یک واحد کومولایی اولترامافیک- مافیک لایه ای متشکل از انواع فلدسپاتیک پریدوتیت، ملاگابرو، تروکتولیتهای پیکریتی، الیوین گابرو، آلیوالیت، گابرونوریت، فروگابرو و حتی پلاژیوگرانیت تشکیل شده است. گابروهای ایزوتروپ (بخش 2) با شیمی کانیها و سنگ کل متفاوت از گابروهای توالی کومولایی و با سنی بسیار جوانتر، تمامی واحدهای بخش 1 را قطع و با نفوذ در دگرگونه های پالئوزوئیک در آنها دگرگونی همبری شدیدی با مناظر میگماتوئیدی ایجاد نموده اند. این بخش خود توسط دایکهای پراکنده دیابازی با سنی متفاوت و غیر قابل مقایسه با فوج دایکهای دیابازی مجموعه های افیولیتی قطع می شود. این مجموعه چندزادی، فاقد بعضی از بخشهای اساسی یک مجموعه افیولیتی نظیر فوج دایکهای دیابازی و گدازه های بالشی است و هر کدام از بخشهای آن نیز به زمانی متفاوت تعلق دارند. بنابراین نمی توان آن را یک مجموعه افیولیتی کلاسیک نامید و بهتر است آن را یک دیاپیر گوشته ای بنامیم.