بررسی تاثیر پوشش گیاهی بر افزایش نفوذ آب باران به خاک و کاهش رواناب با استفاده از باران ساز مصنوعی

بررسی تاثیر پوشش گیاهی بر افزایش نفوذ آب باران به خاک و کاهش رواناب با استفاده از باران ساز مصنوعی

[ روانبخش رئیسیان ] - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان چهارمحال و بختیاری
[ سیدفرهاد موسوی ] - دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان

خلاصه مقاله:

یکی از موضوعات اساسی در مبحث حفاظت خاک و آبخیزداری نقش و تاثیر پوشش گیاهی در افزایش نفوذ آب باران به خاک و کاهش میزان رواناب و فرسایش خاک می باشد که در طرح های آبخیزداری نیز به آن توجه ویژه ای می شود. فرسایش پاشمانی (Splash Erosion) و فرسایش ورقه ای (Sheet Erosion) دو نوع فرسایش آبی هستند که پوشش گیاهی تاثیر زیادی بر کاهش شدت آنها دارد. فرسایش پاشمانی بر اثر بخورد قطرات باران به خاک و فرسایش ورقه ای بر اثر جریان سطحی و نیروی برشی ناشی از سرعت جریان آب ایجاد می شوند. برای جلوگیری از وقوع این دو نوع فرسایش بایستی به طریقی اولاً از برخورد مستقیم قطرات باران به خاک جلوگیری نمود. و ثانیاً با افزایش نفود آب باران به خاک از ایجاد رواناب سطحی (Run off) جلوگیری بعمل آورد. برای رسیدن به این هدف مناسبترین و کاراترین راه حل، ایجاد پوشش گیاهی بر روی سطح زمین می باشد. اینکه پوشش گیاهی تا چه اندازه بر افزایش نفوذ آب به خاک موثر است. سوالی است که دراین تحقیق به آن جواب داده خواهد شد. برای یافتن پاسخ سوال فوق، در زیر حوضه آبخیز بهشت آباد در استان چهارمحال و بختیاری با استفاده از باران ساز مصنوعی (Rainfall simulator) بارشهایی با شدت 40 میلیمتر در ساعت بر روی کرت هایی به مساحت 1 متر مربع (1 ضربدر 1 متر) انجام شد و میزان تاثیر پوشش گیاهی بر افزایش با کاهش نفود آب باران به خاک و ایجاد رواناب در سه وضعیت پوشش گیاهی مختلف (ضعیف، متوسط و خوب) مورد بررسی قرار گرفت.