میکرو فاسیس ها، محیطهای رسوبی و سکانس های عضوهای ۱و ۲ سازند میلا در البرز شرقی

مقدمه:
سازند میلا در اکثر نقاط شمال ایران از البرز غربی تا البرز شرقی رخنمون دارد. ضخامت سازند میلا متغیر می باشد. ستبرای آن از برش الگو (واقع در میلا کوه) به طرف شمال و غرب کاهش می یابد. علاوه بر کاهش ضخامت، در پاره ای از مکان ها، اصولاٌ سازند میلا وجود ندارد.
گروهی از زمین شناسان این نبود و کاهش ضخامت را ناشی از فرسایش آن در زمان بعد از کامبرین ( اردویسین و یا پالئوزوئیک فوقانی ) می دانند. تعدادی دیگر نیز بر این باورند که در زمان بعد از کامبرین میانی تا پسین به دلیل بالا آمدن تدریجی کف حوضه رسوبی در منطقه البرز، ضخامت رسوبات سازند میلا به طور محسوسی کاهش یافته و یا اصلاٌ تشکیل نشده است (آسرتو و دیگران 1963و حمدی 1374).
هدف از این مطالعه بررسی میکرو فاسیس ها، محیط های رسوبی و چینه شناسی سکانس های عضو 1 و 2 سازند میلا در نزدیکی مقطع نمونه (منطقه تویه- دروار) و مقایسه آن با نهشته های مشابه در چین شمالی (Meng et al., 1997) و منطقه Death Valley امریکای شمالی (Adames & Grotzinger 1996) می باشد.
جهت نامگذاری میکرو فاسیس های تخریبی از روش Pettijohn et al 1987 و میکرو فاسیس های کربناته از طبقه بندی Dunham 1962 استفاده گردید. ارائه محیط و مدل های رسوبی نیز با پیروی از قانون والتر و بررسی تغییرات جانبی و عمودی رخساره ها و همچنین مقایسه آنها با محیط های قدیمی و امروزی انجام گرفته است Lasemi 1995 b).
میکرو فاسیس ها و محیط های رسوبی: نهشته های کربناته عضو 1 سازند میلا در قاعده توسط افقی از خاک های قدیمی (Paleosol) از واحد کوارتزیت بالایی سازند لالون (Lasemi 1995 a) و در بالا توسط رسوبات وامانده از عضو 2 آن تفکیک می گردد (امین رسولی 1378). این سنگ ها شامل چهار گروه رخساره ای پهنه جزر و مدی، لاگون، سد و دریای باز می باشد که در یک پلاتفرم کربناته در شرایط آرام همراه با گسترش محیط سبخا، مشابه بخش های جنوبی خلیج فارس نهشته شده اند. علاوه بر رخساره ترمبولیتی که قبلا در قاعده این عضو معرفی شده است (Lasemi, 1995a)، افق دیگر ترمبولیتی در بخش های بالایی این عضو قرار دارد که به عنوان دومین افق ترمبولیتی عضو 1 سازند میلا معرفی می گردد. همچنین در داخل این عضو خرده های فسیلی تریلوبیت، اکینودرم و آثار فسیلی پالئوفیکوس و اسکولایتوس مشاهده شده است.
عضو 2 سازند میلا توسط لایه های ماسه سنگی از نوع کالک لیتایت (در متراژ 58) به دو واحد زیرین و بالایی تقسیم شده است. واحد زیرین شامل چهار گروه رخساره ای مشابه عضو 1 سازند میلا می باشد. رخساره های واحد بالایی عضو 2 سازند میلا در شروع تخریبی هستند و با پیشروی بیشتر سطح آب دریا به رخساره های مخلوط تخریبی- کربناته و سپس کربناته عاری از تخریبی (در عضو 3 سازند میلا) تبدیل شده اند. تغییرات تدریجی عمودی این رخساره ها به همدیگر بیانگر مرز تدریجی بین عضو 2 و 3 سازند میلا می باشد (امین رسولی 1378). علاوه بر این در عضو 2 سازند میلا نهشته های طوفانی فراوانی وجود دارد که ساخت کراس بد پشته ای (Hummocky) و کنگلومرای درون سازندی (flat pebbel) از آن جمله اند.
همچنین در این نهشته ها قالب سالم فسیل تریلوبیت Ptychopariod پیدا شده است که سنی معادل اواخر کامبرین میانی (Palmer 1999 مکاتبه ای) دارد. رخساره های طوفانی در پلاتفرم نوع رمپ تحت نفوذ طوفان در حاشیه غیر فعال بخش جنوبی حوضه رسوبی اقیانوس پروتو پالئوتتیس (لاسمی 1378) تشکیل شده اند.
چینه شناسی توالی ها:
در عضو های 1 و 2 سازند میلا 5 سکانس رسوبی دسته سوم تشخیص داده شده است که با سکانس ساک 2 (Sauk II) (Palmer, 1982) قابل مقایسه اند. مرز بین سکانس ها از نوع SB1 و SB2 می باشد. این سکانس ها با سکانس های شناخته شده در چین شمالی و منطقه Death Valley امریکای شمالی قابل مقایسه اند و بطور همزمان تشکیل شده اند.
نتیجه گیری:
- عضو 1 سازند میلا علاوه بر دو افق ترمبولیتی، دارای خرده های فسیلی تریلوبیت، اکینودرم و آثار فسیلی پالئوفیکوس و اسکولایتوس می باشد. این نهشته ها در پلاتفرم رمپی با پهنه جزر و مدی خشک (سبخا) تشکیل شده اند.
- عضو 1 و 2 سازند میلا توسط رسوبات وامانده که در مرحله پیشروی آب دریا تشکیل شده اند، تفکیک می گردند.
عضو 2 سازند میلا توسط ماسه سنگ های کالک لیتایت (متراژ 58) به دو واحد زیرین و بالایی تقسیم می شود. در این عضو طبقات طوفانی گسترش فراوانی دارند.
- توالی های عضو 2 سازند میلا در پلاتفرم رمپی Storm dominated در کامبرین میانی نشهته شده اند.
- مرز واحد بالایی عضو 2 و 3 سازند میلا تدریجی است.
- 5 سکانس رسوبی دسته سوم در عضو های 1 و 2 سازند میلا تشخیص داده شده است که با سکانس های چین شمالی و منطقه Death Valley آمریکای شمالی مقایسه شده است.