نگرشی بر زلزله‌های رخ داده در محدوده استان یزد در فاصله زمانی ۱۳۷۷/۵/۱۵ تا ۱۳۸۴/۵/۳۱(۲۰۰۵/۰۸/۲۲ – ۱۹۹۸/۱۰/۰۷) بر اساس داده‌های شبکه لرزه نگاری یزد
| دسته | مقالات جنبی |
|---|---|
| گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
| مکان برگزاری | اولین همایش ملی مدیریت بحران زلزله در شهرهای دارای بافت |
| تاريخ برگزاری | ۲۷ فروردین ۱۳۸۷ |
نویسنده‌گان:
[ حمید مهرنهاد ] - عضو هیئت علمی دانشکده عمران دانشگاه یزد
[ علی زارع پور ] - کارشناس مسئول شبکه لرزه نگاری یزد
[ علی زارع پور ] - کارشناس مسئول شبکه لرزه نگاری یزد
خلاصه مقاله:
در راستای توسعه شبکه لرزه‌نگاری کشوری و به دلیل وجود گسلهای مهمی در استان یزد از قبیل گسل دهشیر، گسل بهاباد، گسل شمال یزد، گسل نای بند و کلمرد و ... همچنین همجواری با مناطق لرزه خیز جنوب، شرق، جنوبشرق کشور لزوم ایجاد شبکه لرزه‌نگاری در استان یزد مشهود بود. شبکه لرزه‌نگاری یزد از تاریخ 1377/5/15با 4 ایستگاه لرزه نگار، 3 مولفه‌ای با لرزه نگارهای پریود کوتاه (Short Period) شروع به کار نمود. این دستگاهها کلیه زلزله‌های رخ داده در محدوده استان یزد و استانهای همجوار با هر بزرگی ثبت می‌کنند.
تا پیش از راه اندازی شبکه لرزه نگاری یزد تنها اطلاعاتی که از زلزله‌های رخ داده در محدوده استان در دسترس بودمحدود به اطلاعات موجود کتب تاریخی و زلزله‌های ثبت شده توسط ایستگاه‌های لرزه نگاری بین المللی می‌شد. با توجه به بعد مسافت، این دستگاهها تنها زلزله‌های با بزرگی حدودا بالای5/3 ریشتر از منطقه را ثبت و گزارش کرده‌اند.
به همین دلیل، از دیر باز این منطقه از نظر فعالیت لرزه‌خیزی بعنوان منطقه‌ای آرام و کم خطر در نظر گرفته می‌شد. ولی اطلاعات ثبت شده در شبکه لرزه نگاری یزد گویای مطلب دیگری است.
ثبت تعداد 4319 زلزله در محدوده‌ای به شعاع 300 کیلومتر از شهر یزد در فاصله زمانی کمتر از هشت سال یعنی 1377/5/15 تا 1384/5/31 نشانگر آن است که استان یزد را نمی‌توان از نظر لرزه‌خیزی منطقه‌ای آرام و کم خطر در نظر گرفت.
گرچه بزرگی بیشتر این زلزله‌ها کمتر از 3 ریشتر می‌باشد ولی وجود مناطق لرزه‌خیزی مانند بهاباد، بافق، طبس و خرانق و گسلهای مهمی مانند گسل انار (شرق یزد) و گسل دهشیر (غرب یزد) که از پتانسیل لرزه‌ای بالایی برخوردار است می‌توان استان یزد را جز مناطق با خطر نسبی بالا قلمداد نمود.
وقوع زلزله ویرانگر بم زنگ خطر بسیار جدی برای شهرهای دارای بافت تاریخی مانند استان یزد است. شباهت زیاد بین وضعیت ساختمانهای بم، قبل ازوقوع زلزله وشهر یزد، جدی بودن این زنگ خطر را جلوه‌گر می‌سازد هر چند وجود ارگ تاریخی بم با عمری بیش از 2500 سال برای ساکنین این منطقه چنین باوری را پدید آورده بود که منطقه بم از خطر زلزله‌های ویرانگر در امان است اما از آنجاییکه قدیمی ترین بنای موجود در استان یزد مسجد جامع فهرج با عمری حدود 1400 سال می‌باشد و اطلاعات دقیقی از زلزله‌های تاریخی استان در دست نمی‌باشد لزوم مطالعات دقیق تر و نیز توجه جدی تر به مسئله مقاوم سازی ساختمانها در برابر زلزله امری کاملاً مشهود می‌نماید.
تا پیش از راه اندازی شبکه لرزه نگاری یزد تنها اطلاعاتی که از زلزله‌های رخ داده در محدوده استان در دسترس بودمحدود به اطلاعات موجود کتب تاریخی و زلزله‌های ثبت شده توسط ایستگاه‌های لرزه نگاری بین المللی می‌شد. با توجه به بعد مسافت، این دستگاهها تنها زلزله‌های با بزرگی حدودا بالای5/3 ریشتر از منطقه را ثبت و گزارش کرده‌اند.
به همین دلیل، از دیر باز این منطقه از نظر فعالیت لرزه‌خیزی بعنوان منطقه‌ای آرام و کم خطر در نظر گرفته می‌شد. ولی اطلاعات ثبت شده در شبکه لرزه نگاری یزد گویای مطلب دیگری است.
ثبت تعداد 4319 زلزله در محدوده‌ای به شعاع 300 کیلومتر از شهر یزد در فاصله زمانی کمتر از هشت سال یعنی 1377/5/15 تا 1384/5/31 نشانگر آن است که استان یزد را نمی‌توان از نظر لرزه‌خیزی منطقه‌ای آرام و کم خطر در نظر گرفت.
گرچه بزرگی بیشتر این زلزله‌ها کمتر از 3 ریشتر می‌باشد ولی وجود مناطق لرزه‌خیزی مانند بهاباد، بافق، طبس و خرانق و گسلهای مهمی مانند گسل انار (شرق یزد) و گسل دهشیر (غرب یزد) که از پتانسیل لرزه‌ای بالایی برخوردار است می‌توان استان یزد را جز مناطق با خطر نسبی بالا قلمداد نمود.
وقوع زلزله ویرانگر بم زنگ خطر بسیار جدی برای شهرهای دارای بافت تاریخی مانند استان یزد است. شباهت زیاد بین وضعیت ساختمانهای بم، قبل ازوقوع زلزله وشهر یزد، جدی بودن این زنگ خطر را جلوه‌گر می‌سازد هر چند وجود ارگ تاریخی بم با عمری بیش از 2500 سال برای ساکنین این منطقه چنین باوری را پدید آورده بود که منطقه بم از خطر زلزله‌های ویرانگر در امان است اما از آنجاییکه قدیمی ترین بنای موجود در استان یزد مسجد جامع فهرج با عمری حدود 1400 سال می‌باشد و اطلاعات دقیقی از زلزله‌های تاریخی استان در دست نمی‌باشد لزوم مطالعات دقیق تر و نیز توجه جدی تر به مسئله مقاوم سازی ساختمانها در برابر زلزله امری کاملاً مشهود می‌نماید.