تکتونیک نمک در شیب اقیانوسی خلیج شمالی مکزیکو: تکامل استوکها و توده ها از فعال شدن دوباره لایه های نمک

     داده های بررسی های زلزله نگاری دو و سه بعدی و چاه ها برای تجزیه و تحلیل ریخت شناسی ساختارهای نمکی و برای تشخیص مقطعی تاریخ جایگیری نمک در گسترده 4000 کیلومتر مربعی از شیب قاره ای در شمال خلیج مکزیکو بکار گرفته شده اند. ساختارهای نمکی درون گستره ناحیه دربرگیرنده استوکها، توده ها و لایه ها دگرجازاد است. درون این گستره، ناحیه ای هم یافت می شود، بدون نمک(حداقل تا ژرفای 70 متر)، که مقارن با یک دره زیر دریائی u شکل است. ناحیه در برگیرنده دره زیردریائی استوکها و توده ها درون گرابنی بزرگ میان یکزون بالا آمده از گسله های رویشی با روند خاور- شمال خاوری کناره فلاتی و روندی موازی از گسله های با راستای متضاد با راستای ناحیه، جای گرفته در 50 تا 65 کیلومتر در جنوب قرار می گیرد. گسله های رویشی با جابجا شدگی زیاد کناره بالا آمده شمالی لایه های گسترده نمکی را پدید می آورند، که تا زیکس بی اسکارپ هفت گسترش می یابد. چنین برمی آید که گرابن در اثر گسترش و فرونشست هنگامی که دفن بخش سربرآورد، یک لایه کلفت نمک توده ها و استوکها رابوسیله فرآیند(Down building) پدید می آورد شکل گرفته باشد.
یک دره زیر دریائی(پهنای 20 کیلومتر)گرابن را ازشمال تا جنوب می پیماید. دره نهشته هائی به سن پلئیستوسن به کلفتی 2450 تا 3080 متر و کلفتی ناشناخته ای از نهشته های پلیوسن تا میوسن را دورن خویش جای می دهد- سه استوک نمکی لوله ای درون دره حضور دارند و 6/2 درصد از سطح دره را در ژرفای 8/2 در بر می گیرند. هم ساختارهای نمکی باقیمانده ای و هم یک تاقدیس لاک پشت شکل دگر شیبی واحدی را در ژرفای تقریبی s 6 درون دره زیر دریائی می پوشانند. ناحیه ای از توده های بزرگ و حوضچه های نمکی دگرجازاد در پهلوی دره جای می گیرند. توده ها بوسیله حوضچه های نمکی دگرجای پس مانده ای (withdrawal) دایره ای شکل از هم جدا می گردند که 43000 تا 4600 متر از نهشته های پلئیستوسن را درون خویش گردآورده است. نمک 20% از حجم توده ها و نواحی گودالی را در ژرفای s 8/2 در بر می گیرد. ساختار ژرفای توده های بگونه ای روشن بوسیله دانسته های لرزه نگاری به تصویر کشیده نشده است. اما در سراشیب(Downdip) فرو رفتگی های ژرفای 2/3 تا 4/6 کیلومتری، پراکندگی هائی از لایه های نازک کم ژرفای نمک در قله یک توده بر روی نقشه های لرزه نگاری نشان داده شده است که در آنجا لایه های بازتاب دهنده امواج لرزه نگاری حوضچه های دگر جا بگونه ای دگر شیب در برابر پهلوهای ساختارهای نمکی پایان می پذیرند. یک لایه گسترده تا نمک در بخش جذوب خاوری در ناحیه تا 48 کیلومتر جذوب خاوری زیگس بی اسگارپ مفت کشیده شده است. نهفته شدن لایه با 1540 تا 2450 متر از نهشته های پلئیستوسن، ساختارهای نمکی برجسته تر را که بر روی لایه جای گرفته در اثر فرونشست به جنبش واداشته است.
تعبیر و تفسیر زمان جایگزینی لایه سبب سن محدود نهشته هائی که در زیر لایه های نمک جای گرفته اند مبهم است. اما قدیمی ترین نهشته های پوشاننده لایه های نمک نشان از آن دارد که نهفتن پلئیستوسن آغاز گردیده است. حضور پیشین لایه های در زیر ردیف زیر دریائی بر پایه ساختارهای نمک باقیمانده ای و ساختارهای نمک تاقدیسی لاک پشت شکل خوابیده بر روی یک دگرشیبی، برداشت می شود. آنجا که نمک وجود ندارد، این دگر شیبی یک جوش خوردگی نمک است،که نشان دهنده نهشته هائی است که بیشتر بوسیله لایه های نمک از یکدیگر جدا بوده اند. چنین برداشت می شود که سن نهشته های زیرجوش خوردگی پلیوسن پسین تا میوسن پیشین، 6/4 تا 3/5 میلیون سال باشد، سن نهشته های جای گرفته در بالای جوش خوردگی، پلیوسن پیشین است(8/2 تا 5/3 میلیون سال). زمان گمشده در این میان 1 تا 5/2 میلیون سال طول زمانی میان جایگیری لایه نمک و نهفته شدن لایه است. در ناحیه ردیف زیردریائی، کلفتی فشرده شده تاقدیس با ساختمان لاک پشتی و با سن پلیوسن نشان از آن دارد که کلفتی لایه 1475 متر بوده است. پیش از آغاز پلیوسن، حجم نخستین نمک جای گرفته در زیر ردیف زیردریائی به 88 درصد کاهش یافته است. کلفتی لایه نمک در نواحی توده ای 300 تا 1430 متر بوده است. برپایه محاسبات، حجم نمکهای حوضچه های دگرجازاد 30% از نمک جابجا گردیده است. بدین ترتیب چنین برداشت می شود که استوکها، توده ها، و حوضچه های نمک دگرجازاد درون گرابن بزرگ بالا آمده لایه کم ژرفای معاصر از برگه برگه شدن و خورده شدن کناره بالا آمده یک لایه واحد با کلفتی تقریبی 1400 متر پدید آمده باشد. (اکستروژن) و بیرون زدگی لایه در پلیوسن پیشین انجام پذیرفته است و نهفته شدن لایه در پلیوسن پسین، در ناحیه ردیف زیردریائی ، تا پلئیستوسن پیشین، در ناحیه توده ها، بوده است.

کلید واژه ها: سایر موارد