دیاژنز دولومیت های سازند باروت در مقطع جاده چالوس

دسته سنگ شناسی رسوبی
گروه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
مکان برگزاری چهارمین همایش انجمن زمین شناسی ایران
نویسنده رسول اخروی- یدمحمد زمان زاده
تاريخ برگزاری ۰۶ آبان ۱۳۷۹
توالی رسوبی سازند باروت در جاده چالوس از دو بخش کربناتی و تخریبی تشکیل شده است. با استفاده از مطالعات دقیق سنگ شناسی، 11 نوع دولومیت مشخص در این سازند تشخیص داده شد. یکی از این انواع که درون بخش تخریبی است و به صورت قالب های بلوری جانشین شده با سیلیس است و بقیه یا به صورت انواع مختلف لوزوجهی های دولومیت و یا به صورت سیمان در سنگ آهک های استروماتولیتی سازند باروت و متعلق به بخش کربناتی است. این دولومیت ها را می توان از نظر محیطی، به 4 گروه رسوبی و دیاژنزی به شرح زیر تقسیم بندی کرد:
1- محیط رسوبی و دیاژنتیک پیش از تدفین که انواع مربوط به این محیط انواع 1 و 2 است
2- محیط دیاژنزی تحت جوی که شامل نوع 3 است.
3- محیط دیاژنزی دفنی کم عمق که شامل انواع 4 و 5 و 6 است
4- محیط دفنی عمیق که انواع 7و 8و 9 و 10 و 11 را شامل می شود.
فرایند دولومیتی شدن را می توان در 2 مرحله جداگانه قرار داد. مرحله اول شامل دولومیت های دیاژنز آغازین است که بیشتر شامل دولومیت های سبخایی (بخصوص نوع 1) می باشد. این نوع، در مراحل بعدی دیاژنز از سیال های بین دانه ای نیز تشکیل شده و یا دچار نوشکلی شده است. پس از مرحله اول دولومیتی شدن، سیلیسی شدن رخ داده است که در آن، قالب بلورهای تبخیری با کلسدونی پر شده است. سپس دولومیتی شدن دفنی صورت گرفته که نتیجه آن دولومیت های آهندار هستند. در طی تشکیل این دولومیت ها، مرحله دوم سیلیسی شدن که زمینه سنگهای کربناتی را تحت تاثیر قرار داده، رخ داده است. دولومیت های جوی نیز پس از بالا زدگی سنگ ها حاصل شده اند. زمان تشکیل دولومیت های سازند باروت گستره وسیعی دارد به گونه ای که دولومیت های سبخایی در زمان کامبرین زیرین همزمان با رسوبگذاری و دولومیت های زین اسبی (نوع 11) به دلیل حضور در شکاف های دایک های ائوسن، پس از ائوسن تشکیل شده اند.

کلید واژه ها: مازندران