بررسی لرزه زمین ساخت و جنبش نیرومند زمین در گستره بم با نگرشی ویژه به زمین لرزه دی ماه ۱۳۸۲ بم

سحرگاه روز جمعه 5 دی ماه 1382 در ساعت 5:26:26 به وقت محلی، زمین لرزهای با بزرگی Mw= 6.5 شهر بم و روستاهای پیرامون آن را به لرزه درآورد و باعث کشته شدن بیش از 26000 نفر از ساکنان این منطقه ویرانی شهر و ارگ تاریخی بم گردید. بررسیهای لرزه خیزی تاریخی و سده بیستم این منطقه نشان میدهد که تا قبل از رویداد زمین لرزه اخیر، شهر بم و مناطق پیرامون شاهد رویداد زمین لرزه های مخرب نبوده اند. علیرغم تصورات اولیه مبنی بر فعالیت دوباره گسله کوارترنر بم در این زمین لرزه، بررسی دادههای بدست آمده از پس لرزههای رویداده در منطقه کلانلرزهای و همچنین جابجاییهای سطحی استخراج شده از داده های تداخل سنجی مربوط به رادار Envisat نشان داد که زمین لرزه در اثر فعالیت یک گسله پنهان که درست از زیر شهر بم عبور میکند بوجود آمده است. داده های شتابنگاری نزدیک بدست آمده از این زمین لرزه توسط 27 دستگاه شتابنگار ثبت گردیده که یکی از مهمترین شتابنگاشتهای نزدیک به چشمه زمین لرزه و گسل مسبب آن در ایستگاه فرمانداری بم ثبت شده است. بیشینه شتاب ثبت شده از این رویداد نزدیک به شتاب ثقل زمین در ایستگاه فرمانداری بم بوده است. اثر جهت پذیری گسل بر روی نگاشت ثبت شده در این ایستگاه کاملاً مشخص است. افزون بر 170 شتابنگاشت از پس لرزه های رویداده در منطقه توسط دستگاههای شتابنگاری که پس از رویداد زمین لرزه بم در منطقه نصب شده اند، تاکنون بدست آمده است. در این مقاله ضمن بررسی جنبه های لرزه زمین ساختی زمین لرزه بم به مطالعه داده های بدست آمده از جنبش نیرومند زمین از این زمین لرزه خواهیم پرداخت.