مطالعه اسپورهای پتروفیتا و پولنهای کنیفروفیتا از سازند کشف رود در برش قلعه سنگی، شرق مشهد

پالینومورفهای خشکی با درجه حفظ شدگی نسبتا خوب و متنوع همراه با تعداد کمی داینوفلاژله، از رسوبات شیلی سازند کشف رود در برش قلعه سنگی، واقع در شرق مشهد، یافت شدند. مجموعاً 83 گونه اسپور و پولن شناسایی شدند. از این مجموعه پالینومورفها، میوسپورها شامل انواع تریلتدار، با تقارن شعاعی بوده و پولنها از انواع تک باله و دو باله بدون شیار میباشند. داینوفلاژله ها و اسپور قارچها بخش کوچکی از مجموعه پالینومورفها را تشکیل میدهند. فراوانی نسبی جنسهای Klukisporites و Dictyophyllidites و مقایسه آن با زونهای تجمعی معرفی شده در ایران، افغانستان و استرالیا، سن ژوراسیک میانی و با توجه به انقراض Striatella seebergensis و ظهور Contignisporites burgeri سن باژوسین – باتونین برای برش مورد مطالعه تعیین گردید. در برش قلعه سنگی دو اینتروال زون که قبلا به صورت محلی به نامهای Striatella seebergensi و Contignisporites burgeri از برش سنجدک (جنوب شرق مشهد) معرفی شده بودند، شناسایی گردیدند. با توجه به فراوانی اسپورها و پولنهای متعلق به پتروفیتا و کنیفروفیتا، و حضور این گیاهان در محیط اطراف حوضه رسوبی سازند کشف رود در برش مورد مطالعه، شرایط گرم تا نیمه گرم و مرطوب در منطقه حاکم بوده است. با توجه به درصد مواد ارگانیکی و فراوانی فیتوکلاستها در مقایسه با دو فاکتور دیگر شامل پالینومورفهای دریایی و AOM، محیط تشکیل برش مورد مطالعه یک محیط بسیار نزدیک به ساحل و دارای اکسیژن فراوان بوده است. با مقایسه رنگ نارنجی اسپورها و پولنهای موجود در برش مورد مطالعه با چارت رنگی استاندارد که توسط باتن (Batten, 1980) ارائه شده است، مشخص میگردد که سنگ منشا از نظر حرارتی در مرحله بلوغ بوده و پالینومورفها قدری تغییرات شیمیایی را تحمل کرده اند اما نفت موجود پتانسیل یک نفت تجاری را ندارد. از لحاظ کمی و کیفی مقایسه دقیق پالینوفلورای موجود در دو برش سنجدک و قلعه سنگی نشانگر آن است که هر دو برش دارای مجموعه پالینوفلورای تقریبا مشابه بوده و در نتیجه شرایط رسوبگذاری و آب و هوایی یکسان در شرق و جنوب شرق مشهد در طی باژوسین – باتونین حکمفرما بوده است.

کلید واژه ها: خراسان رضوى