آشفتگی زیستی رسوبات منطقه بین جذر و مد در سواحل شمال خلیج فارس: مطالعه ای محلی از ساحل جنوب شهر بندر عباس

   بهم ریزی و آشفته سازی رسوبات ساحلی در منطقه بین جذر و مد در سواحل بندرعباس و توسط موجوداتی مانند شکمپایان، خرچنگها، دوکفه ایها و نوعی ماهی جهنده به نام Mudskipper در یک سیکل جذر و مدی و مخصوصا در مدت زمانجذر مورد مطالعه قرار گرفته است. در امتداد خط ساحلی و در مقابل دیواره بتنی یا در مقابل تپه های ماسه ای خط ساحلی، در هر سیکل جذر و مدی رسوبات تا فاصله حداکثر 5/1 تا 2 کیلومتر در جهت عمود بر ساحل تحت تاثیر شرایط پهنه جذر و مدی قرار میگیرند و از ساحل به طرف دریا، به سه منطقه مشخص تقسیم میشوند: 1- پهنه های ماسه ای – گلی جذر و مدی با گودالهای کوچک و کم عمق، 2- آبراهه ها و یا حاشیه های مردابی مربوط به کانالهای فاضلابی که از منازل مسکونی وارد ساحل میشوند و این دو بخش در طول منطقه مورد مطالعه و تا عرض 300 متری در جهت عمود بر ساحل گسترش دارند و 3- تپههای ماسهای کم ارتفاع (مسطح و یا پشت گوسفندی) و کانالهای وسیع و کم عمق جذر و مدی بین آنها که با دور شدن از این محدوده و به طرف دریا با کم شدن تاثیر توپوگرافی خط ساحلی تا پایینترین حد جذر و با فاصله حداکثر حدود 2 کیلومتر ودر جهت عمود بر ساحل، مهمترین عارضه طبیعی را تشکیل میدهند. مورفولوژی ساحلی با ورود موضعی و محدود مواد آواری از خشکی و تولید درجا و حمل و نقل خرده های اسکلتی در اثر سیستم جذر و مدی (در حدود 2 متر – میکروتایدال) و جریان کلی آب در خلیج فارس که به صورت جریانی در جهت مخالف چرخش عقربه ساعت است، رسوبگذاری را در منطقه بین جذر و مدی کنترل میکند. علاوه بر فرآیندهای فیزیکیف این رسوبگذاری در اثر فعالیت موجودات زنده نیز در پهنه جذر و مدی تغییر میکند که در این منطقه آشفته سازی زیستی رسوبات در طول مدت جذر مورد بررسی قرار گرفته است. خرچنگها با حفر حفرات در رسوبات و مخصصوا فعالیت پرتاب رسوبات ماسه ای – گلی از داخل فرات (شبیه آتشفشان گل و ماسه) در اوایل ورود مد و ماهیهای جهنده درابتدای مرحله جذر بیشترین فعالیت را در سطح رسوبات در پهنههای ماسهای – گلی دارند. شکمپایان نیز با شنا کردن در سطح تماس آب و رسوبات، حفر رسوبات و با فعالیت گلخو.اری، حرکت بر روی سطح رسوبات در طول مدت جذر و ایجاد گودالهای خطی باریکی که مسیر حرکت آنها را مشخص میکند، رسوبات را بهم میریزند.

کلید واژه ها: هرمزگان