زئوشیمی فلزات گروه پلاتین و عناصر کمیاب خاکی همراه کرومیت در معادن خواجه جمالی- نیریز
| دسته | ژئوشیمی |
|---|---|
| گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
| مکان برگزاری | چهارمین همایش انجمن زمین شناسی ایران |
| نویسنده | احمد خاکزاد- ساسان لیاقت- ارسیا مقتدری |
| تاريخ برگزاری | ۰۶ آبان ۱۳۷۹ |
معادن کرومیت خواجه جمالی در یکصد کیلومتری شمال غرب شهرستان نیریز و 150 کیلومتری شمال شرق شیراز بین طولهای53 درجه و 55 دقیقه و 29 درجه و 55 دقیقه شرقی در استان فارس قرار دارد. براساس مطالعات صورت گرفته ژنز این معادن به بهترین شکل به فرایندهای ذوب بخشی، تفریق ماگمایی و اختلاط ماگمایی نسبت داده می شود. شواهد ژئوشیمیایی حاکی از آن است که تیپ این معادن آلپی بوده و از طرفی براساس این شواهد، سری های ماگمایی مرتبط با ژنز کرومیت و فلزهای نجیب، MORB و بونینیتی است. از بین عناصر گروه پلاتین، IPGEها، غنی شدگی در حد PPb در سنگ میزبان و PPm در کرومیت نشان می دهند، که گویای کمبود یا نبود فاز سولفیدی و بالابودن fO2 در زمان تبلور در این معادن است. وجود شواهدی همچون: «تشابه الگوی همبستگی (Al , Ir) و (Cr, Ir)، همبستگی مثبت Cr , Ir و پایین بودن fs2 در مراحل آغازین تبلور، گوناگونی فازهایی که با هم وجود دارند، عدم جهت یابی ترجیحی PGMها در بلور کرومیت، وجود میانبارهای دوفازی»، به ترتیب حاکی از «تشابه شرایط نهشته شدن PGE و Cr از یک مایع با ترکیب مشابه (بونینیت)، تبلور همزمان کرومیت و IPGE در طی سردشدگی تدریجی یا تبلور بخشی و اختلاط ماگمای بونینیتی با یک جزء سیلیس دار (گابروی زون انتقالی)، عدم برون رست و وابستگی PGE S به ترکیب کرومیت است». الگوی V مانند (V باز شده) یا تقعر رو به پایین نمودار عنکبوتی REE این معادن بیانگر مسائلی همچون ذوب بخشی و وجود سری بونینیتی در منطقه است.