در حوزه آبخیز PSIAC برآورد شدت و میزان فرسایش و تولید رسوب با استفاده از مدل لاسم مازندران

فرسایش آبی مهمترین عامل تخریب خاک حاصلخیز و تولید رسوب بوده ، برآورد شدت و میـزان آن بمنظـور محاسـبات مهندسی احداث سدهای مخزنی ، حفظ عمر مفید تأسیسات آبی و معیـاری بـرای کنتـرل و بـه حـداقل رسـاندن آن طـی عملیات حفاظتی حائز اهمیت است . در این تحقیق میزان خاکی که سالانه از زیرحوزه لاسم ( از حوزه آبخیز هـراز ) خـارج می شود محاسبه و برآورد می گردد . یکی از روش های تجربی برآورد فرسایش خاک و تولید رسوب که بیشـترین عوامـل مؤثر در فرسایش خاک و تولید رسوب در آن دخالت دارد،روش PSIAC می باشد . بـا توجـه بـه عوامـل نـه گانـه روش مذکور به برآورد میزان تولید رسوب حوزه آبخیز لاس م هراز اقدام شده است . ابتدا داده های لازم بـرای هـر فـاکتور جمـع آوری و حوزه مورد مطالعه ( زیرحوزه B لاسم ) به سه واحد هیدرولوژیک 1 ، 2 و 3 تفکیک شد . با تحلیل مکانی داده هـا ، محاسبات ریاضی صورت گرفت و شدت فرسایش و رسوب در هر واحد محاسبه و با استفاده از میانگین وز نی ، شـدت و میزان فرسایش همراه با میزان تولید رسوب برای کل حوزه برآورد شد . درجه رسوبدهی واحدهای هیدرولوژی 1 ، 2 و 3 ، به ترتیب برابر 1/26، 54/58 و 42/51 و همچنین میزان تولید رسوب سالانه در این واحدها به ترتیـب 41/97، 16/306 و 119/238 مترمکعب در کیلومتر مربع محاسبه گردید . میزان رسوبدهی سـالانه کـل حـوزه نیـز 23/210 مترمکعـب در هـر کیلومترمربع ، معادل 273/0 تن در کیلومتر مربع محاسبه گردید. میزان SDR برای کل حوزه بـر اسـاس SDR واحـدهای هیدرولوژیک ، %40 بدست آمد . در نتیجه میزان فرسایش ویژه برای کل حوزه 525 مترمکعب در کیل ومتر مربـع در سـال و فرسایش کل 1210 مترمکعب در سال محاسبه گردید . نتایج بدست آمده با جـداول مربوطـه مـورد مقایسـه قـرار گرفـت . ملاحظه شد هم از لحاظ درجه رسوبدهی و هم از لحاظ میزان رسوبدهی سالانه ، شدت رسوبدهی در واحد 1 ، کم و واقع در کلاس II و در واحدهای 2 و 3 متوسط و واقع در کلاس III بوده، ، همچنین شـدت رسـوبدهی در کـل حـوزه کـم و کلاس آن II می باشد.

کلید واژه ها: فرسایش لاسم مازندران سدمخزنی فرسایشخاک حوزهآبخیز زمین شناسی مهندسی