تعیین سری و موقعیت زمین ساختی آمفیبولیت های منطقه گلپایگان

دسته پترولوژی
گروه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
مکان برگزاری چهارمین همایش انجمن زمین شناسی ایران
نویسنده مرتضی شریفی- سید محسن طباطبایی منش
تاريخ برگزاری ۰۶ آبان ۱۳۷۹
گستره مورد بررسی رشته کوههایی از شمال شرق تا شمال غرب گلپایگان را با امتداد شمال غرب- جنوب شرق در بر گرفته و در نوار دگرگونی سنندج- سیرجان قرار می گیرد. پس از مطالعه آمفیبولیت ها در منطقه گلپایگان برای بررسی محیط زمین ساختی آن، در اینجا محیط زمین ساختی بازالت را به عنوان سنگ منشاء آمفیبولیت ها که از دگرگونی سنگ های ماگمایی بازالتی حاصل شده اند، مورد بررسی قرار می دهیم. بازالتهای مربوط به محیط های زمین ساختی متفاوت بجز تفاوت های مربوط به عناصر اصلی، دارای مقادیر متفاوتی از عناصر فرعی هستند. این تفاوت ها در مقدار عناصر فرعی، برای تشخیص محیط زمین ساختی سنگ های بازالتی قدیمی که اکنون تغییر شکل یافته اند (دگرگون شده) سودمند است. عناصر Ti, Y, Zr احتمالاٌ مناسب ترین عناصر برای این منظور می باشند. زیرا این عناصر در حین دگرگونی درجه پایین و متاسوماتیسم، دارای تحرک زیاد نیستند.
مطالعه میزان فراوانی عناصر کمیاب و جزئی (Y, Rb, Ba, Nb, Zr, Sr, K, Ti و …) در آمفیبولیت های منطقه و مقایسه آن با بازالتهای معاصر نقاط مختلف زمین ساختی، نشان می دهد که فراوانی مطلق این عناصر به مقادیر بازالت های درون صفحات (بازالت های قاره ای و بازالت های جزایر اقیانوسی) نزدیک تر است. جهت تعیین سری و موقعیت زمین ساختی آمفیبولیت ها در منطقه، از نمودار تغییرات نسبی (Ti/1000 , Zr, Y*3) و نمودار تغییرات نسبت Zr/Y در برابر Zr مربوط به محیط های زمین ساختی متفاوت استفاده شده است. بر اساس این نمودار ها، بیشتر نمونه ها با آتشفشانی درون صفحه ای (WPB) بیشترین همخوانی و همزادی را دارند.

کلید واژه ها: سایر موارد