طراحی و وزن دهی مدل مکانیابی زیست محیطی سدهای باطله با استفاده از تکنیک دلفی و تحلیل سلسله مراتبی

دسته زمین شناسی زیست محیطی
گروه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
مکان برگزاری دومین همایش تخصصی مهندسی محیط زیست
نویسنده مرتضی سعیدی فرد-مریم کیانی صدر
تاريخ برگزاری ۱۲ شهریور ۱۳۸۷

توسعه صنایع معدنى ، سد باطله ها را به عنوان مهمترین طریقه دفع مواد زاید استخراجى و کانه آرایى معرفى کرده است. زایدات ناشى از استخراج مواد معدنى معمولاً داراى فلزات سنگین ، مواد اسیدى و ترکیبات پایدار و ناپایدارى هستند که قسمتى از آنها در فرایند رسوب گذارى جدا و بقیه جهت دفع با شرایط ایمنى بالا راهى سد هاى باطله مى شوند.

توسعه صنایع معدنی ، سد باطله ها را به عنوان مهمترین طریقه دفع مواد زاید استخراجی و کانه آرایی معرفی کرده است. زایدات ناشی از استخراج مواد معدنی معمولاً دارای فلزات سنگین ، مواد اسیدی و ترکیبات پایدار و ناپایداری هستند که قسمتی از آنها در فرایند رسوب گذاری جدا و بقیه جهت دفع با شرایط ایمنی بالا راهی سد های باطله می شوند. ضرورت ایمنی محلهای دفن برای سدهای باطله باعث شده است که احداث این گونه سدها مشمول طرحهای توسعه نیازمند ارزیابی اثرات زیست محیطی گردد. از این رو مکانیابی زیست محیطی و پایدار سدهای باطله نیازی اساسی جهت جلوگیری از حوادث ناخواسته می باشد.
در این مطالعه پارامترهای مرتبط با مکانیابی سدهای باطله و اولویت بندی آنها براساس تکنیک پرسشنامه ای دلفی(Delphi) تعیین شده است. نتایج بدست آمده که شامل 10 پارامتر اصلی زیست محیطی بوده است برحسب اولویت به قرار زیر است:
1-زمین شناسی 2-خطر زلزله 3-سیل گیری و سقوط بهمن 4-دوری از مناطق جمعیتی 5-خاک 6-شیب 7-آبراهه ها 8-دوری از مناطق حفاظت شده 9-دوری از زمین های کشاورزی 10-جاده دسترسی
در گام بعدی استفاده از تحلیل سلسله مراتبی (AHP) براساس نظر کارشناسی گروهی برای تعیین وزن لایه ها مورد استفاده قرار گرفت. بدین ترتیب مدل مکانیابی وزنی سدهای باطله براساس قضاوت کارشناسانه و استفاده از تکنیک دلفی و تحلیل سلسله مراتبی طراحی و وزن دهی شده است.

کلید واژه ها: باطله زیستمحیطی دلفی فلزاتسنگین زمین شناسی زیست محیطی سایر موارد