بررسی نقش GIS و عکسهای هوایی در مدیریت بحران

دسته مقالات جنبی
گروه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
مکان برگزاری همایش ملی زلزله و مقاوم سازی ساختمان
نویسنده پیمان اسکافی
تاريخ برگزاری ۱۷ شهریور ۱۳۸۷

خلاصه مقاله:زمین لرزه کاچ (از شهرهای هندوستان) که در 26 فوریه سال 2001 میلادی به وقوع پیوست . از شدیدتری زمین لرزه ها در چند دهه گذشته بود. هزاران نفر جان خود را از دست دادند و بیش از یک میلیون خانه ویران شد. هخرابی عظیمی در زیر ساختهای عمرانی و اجتماعی به وقوع پیوست. گرچه وسعت و شدت ویرانی بلافاصله بعد از زمین لرزه احساس گردید، ولی مدتی طول کشید تا تصویری واقعی از وضعیت به وجود امده پدیدار گردد. بعد از چندین ساعت مشخص شد که شهر بوجا و تعداد زیادی از روستاهای همجوار با خاک یکسان شده اند. در آن موقع احساس شد که با وجود یک سیستم اطلاعات جغرافیایی جامع و زنده بسیار آسانتر می شد درک بهتری از میزا ن و شدت زمین لرزه و همچنین موقعیت محلهای آسیب دیده به دست آورد. افرادی که از شهرها و کشورهای دیگر با امکانات کامل امدادی برای کمک به قربانیان حادثه دیده داوطلب شده بودند، آب وضعیت توپوگرافی و عوارض زمین در مناطق اسیب دیده آشنا نبودند که البته نقشه هایی از مسیر راهها و موقعیت مناطق آسیب دیده در اختیار انها قرار داده شد. ولی هنوز عدم وجود نقشه های زنده و قابل دسترس و به روز که موقعیت دقیق و مقدار ویرانی های ایجاد شده رامنعکس نماید، احساس می شد. چندین روز طول کشید تا با اعزام افرادی به روستاهای مختلف و جمع آوری آمار از تعداد کشته شدگان و دیگری منابع ضروری زندگی را با مشکل مواجه کرد. همچنین گردباد کاندلار در سال 1998 باعث ویرانی های بزرگ و گسترده ای در بسیاری از مناطق گردید. در صورت وجود عکسهای ماهواره ای به راحتی اثرات گردباد در قبل از واقعه قابل پیش بینی و مکانهای آسیب دیده بعد ازواقعه قابل رویت بود.
استفاده از نقشه های ماهواره ای در تمامی مراحل چرخه مدیریت بحران نظیر جلوگیری، تخفیف ، آمادگی و واکنش در برابر خطر و همچنین پوشش مناسب امکانات و وسایل لازم بعد از واقعه ضروری به نظر می رسد. تحقیق حاضر به بررسی اهمیت نقش استفاده از
GIS و عکسهای ماهواره ای در مراحل مختلف بحران و مدیریت آن می پردازد.