بررسی زمین شناسی چشمه های رادیواکتیو منطقه رامسر

چشمه های آب معدنی و گوگردی رامسر از دیر باز به عنوان آب گرم سخت شناخته شده و برای علاج بسیاری از بیماریها از جمله بیماری های جلدی به کار برده می شد و برای اولین بار وجود رادیو اکتیویته آن توسط مهندسین وزارت صنایع و معادن در سال 1961 تایید شد. وجود احتمالی اورانیوم در قشر های تحتانی دور و نزدیک منطقه رامسر مسئله ای است که این مطالعات به عنوان تحقیق درباره آن انجام گرفته است. در این گزارش مطالب متنوع از چندین مقاله و کتاب وجود دارد که اثرات و منشاء مواد پرتو زا آمده و به همراه نتایجی که توسط این جانب در آن گنجانده شده از آن جمله حرارت چشمه ها را که ناشی از توده های زیر زمینی و منشاء گوگرد آن چشمه ها و احتمال اینکه منشاء مواد رادیو اکتیویته از توده های زیر منطقه باشد، به طوریکه گسلی که باعث بوجود آمدن مظاهر این چشمه ها در یک خط شده است در نزدیکی این توده ها قرار دارد همچنین اختلاف درجه حرارت چشمه هایی که در نزدیکی یکدیگر قرار دارند نشانه دور و نزدیکی مظهر آنها نسبت به گسل می باشد و هرجا که توف آهکی چشمه ها بیشتر باشد پرتو زایی آن بیشتر است و در چشمه های پرتو زا اختلاف ترکیب زیادی نسبت به چشمه های دیگر دیده می شود.
به طور کلی نتایج به دست آمده از وجود مواد رادیو اکتیو منطقه رامسر به این شرح است:
1- سنگ های دولومیتی تریاس با اکتیویته کم.
2- تشکیلات مردابی و ذغالی لیاس همراه با ماسه سنگ و کنگلومرا آن هم با اکتیویته پایین در حدود 40 الی 80 ضربه در ثانیه.
3- زمین های دوره چهارم شامل مخروط افکنه رسوبات آبرفتی خاک رس و ماسه های نرم در حد پایین.
4- رسوبات آهکی متخلخل از جنس تراورتن رادیو اکتیویته بسیار بالا که مربوط به نهشته های آب گرم می باشد.
5- رود خانه های دائمی و آب آشامیدنی نیز آنومالی نشان نمی دهد.
6- وجود ترکیبات برومورو کلرور کلسیک و منیزیم در آب چشمه های رادیو اکتیویته به اندازه فراوان که رادیوم می تواند با ترکیب خود به وسیله این عناصر خود را به سطح زمین برساند.
7- وجود مقدار توریوم بیشتر نسبت به اورانیوم در منطقه آن را توریفر فرض میکنند و آنرا از منشا گرانیتهای کوههای مشرف میدانند.
8- نبود رگه های اورانیوم دار در منطقه و یا پلاسر های آن که حداقل آب های سطحی و جاری منطقه می بایست آنومالی زیاد را نشان دهند. عده ای معتقدند چشمه هایی که دارای آنومالی زیاد رادیوم می باشند از نزدیک یک رگه یا زمینه های غنی از اورانیوم عبور می کنند که به این ترتیب چشمه ها از نظر ترکیب اختلاف پیدا می کنند.
بعضی از کارشناسان سازمان انرژی اتمی در مورد وجود مواد رادیو اکتیو چشمه های منطقه رامسر این گونه اظهار نظر می کنند. در جربان بررسی های اکتشافی مناطق علم کوه، مچل، آکاپل، کلار دشت، معلم کلایه قزوین، جنترودبار از طریق اکتشافات زمینی و هوایی مناطق رادیو اکتیو در توده های گرانیتی تفریق یافته آنومالی بالایی را نشان می دهد که به عنوان منبع اورانیوم و به صورت سنگ میزبان مورد بررسی و ارزیابی اکتشافی قرار گرفته است.
در تشکیلات دوران سوم ناحیه علم کوه و آکاپل در پنجاه کیلومتری غرب جاده کندوان از نظر اندازه گیری U و Th مقادیر مختلفی را به دست داده و آنومالی های متعدد از لحاظ کانی سازی مواد رادیو اکتیو در آن مشاهده شده است.
طبق بررسی دیگر زمین شناسان واحد اکتشاف سنگ های آذرین گرانیتی و گرانودیوریتی مشرف به دره دو هزار تنکابن که به فاصله چهل کیلومتری حوضه رامسر گسترش دارند اندازه گیری رادیو متری رادیو اکتیویته نسبتاٌ بالایی را نشان می دهد مناطق با آنومالی زیاد دارای کانی های رادیو اکتیویته توریت (سیلیکات توریوم) پیرو کلر (کانی توریوم دار و نیوبیوم دار) می باشد همچنین ارتفاعات رامسر دارای سنگ های آذرین اسید و حد واسط فراوانی است که اکتیویته آن ناشی از U و Th موجود در آن است به طوریکه با ظرفیت 6 موبیل شده و شسته می شود و شاید توانسته در امتداد گسل های شرقی و غربی و مسیر کانال های طبیعی و رودخانه ها به طرف دشت رامسر و حوضه ساحلی به حرکت در آید و در یک شرایط PH, EH مناسب در مناطق معینی از تشکیلات مارنی و ماسه سنگ دوران سوم تمرکز های محلی به وجود آورده و در اثر تجزیه U, Th به رادیوم و سپس رادن توانسته از طریق چشمه های آب گرم رامسر به بیرون راه یابند. البته نمونه برداری از رسوبات رودخانه ای دوره های ارتفاعات مشرف بر رامسر می تواند موید این نظر پیشاپیش باشد.
از نظر اینجانب رادیو اکتیویته چشمه های معدنی میتواند از اینجا ناشی شده باشد که از نظر زایش توده علم کوه پتانسیل مواد رادیو اکتیو بوده از طرفی در بعضی از ارتفاعات رامسر توده های هم جنس علم کوه وجود داشته و این توده ها احتمالاٌ زیر زمینی هم ارتباط داشته و به احتمال زیاد تا زیر منطقه رامسر نیز گسترش دارند.
آب های منطقه خود را از طریق شکستگی ها به این مکان رسانده و اورانیوم توریوم از عناصری هستند که به آسانی در آب حل و حمل می شوند و به این طریق از سنگ های مولد دور شده و شاید پس از رسیدن به محیط های احیاء که به صورت سدی موجب رسوب کمپلکس های آنیونی آنها می شود به طوری که فقط عناصر تجزیه کننده آنها می توانند از آن محیط بگریزند و خود را همراه آب به سطح زمین برسانند و البته شامل مقدار کمی از اورانیوم و توریم نیز می شود.
وجود موادی نظیر کلرور و برومو به همراه مواد ترکیبی دیگر رادیوم می تواند در انتقال هر چه بیشتر U, Th موثر باشند که گرمای به دست آمده از توده در حال آخرین مراحل سرد شدگی ماگما نیز می تواند آب های فرو رو را در انحلال هر چه بیشتر این مواد کمک زیادی بکند (برای اثبات قرار گیری توده زیر منطقه می توان از یک ژئو فیزیک قوی کمک گرفت).
بعضی از کارشناسان سازمان انرژی اتمی عقیده دارند که در مناطق بشدت جنگلی وجود یک ژئوشیمی قوی و محکم به همراه عکس هوایی رنگی بزرگ مقیاس که بتوان کنتاکت مواد رادیو اکتیو را توسط رنگ برگ درختان و تغییر هوموس خاک متوجه شد شدیداٌ کارساز و احتیاج است به طوری که زمین شناسی محض در پیشبرد کار موثر نمی باشد.