دیرینه اثر شناسی و دیرینه شناسی دایناسورها در شمال کرمان، جنوب خاور ایران مرکزی
دیرینهاثر شناسی و دیرینه شناسی دایناسورها در شمال کرمان، جنوب خاور ایران مرکزی
نوشته: مجید میرزایی عطاآبادی*، الکساندر و. آ. کلنر **، فابیو م. دالاوکیا***و هلدر دو پائولاسیلوا **
چکیده
بجز اطلاعات اندک موجود، ناحیه خاور میانه یکی از ناشناخته ترین نواحی دنیا از نظر آثار فسیلی مهره‌داران دوران دوم، بویژه دایناسورهاست. در این میان، ایران یکی از نقاطی است که بیشترین پتانسیل را برای یافته‌های تازه دارد، چرا که نهشته‌های قاره‌ای این دوران پهنه‌های وسیعی از آن را بویژه در ناحیه کرمان وخاور ایران مرکزی در بر گرفته است. در تابستان 1381 گروه اکتشافی ایرانی - برزیلی، با حمایت سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، فعالیتهای تازه‌ای را برای پی جویی نواحی مستعد کشف خزندگان دوران دوم در نواحی شمال کرمان آغاز کرد. در این برنامه، ردپاهای گزارش شده در دره نیزار در شمال زرند متعلق به ژوراسیک زیرین مورد بررسی دوباره قرار گرفت و مشخص شد که این آثار، که در دو افق مجزا در این ناحیه یافت شده‌اند، بر خلاف دیدگاههای پیشین، به دایناسورهای گوشت خوار تعلق دارد. همچنین پی جویی در نهشته‌های سرخ رنگ ژوراسیک بالایی/ کرتاسه زیرین در ناودیس آب بید در یال غربی کوه تخت گاه در شمال کرمان، منجر به شناسایی نخستین آثار اسکلت دایناسورها، شاملیک دندان دایناسور گوشت خوار و همچنین قطعاتی از استخوان شد.
کلید واژه‌ها: دیرینه اثر شناسی، دیرینه شناسی مهره داران، دایناسورها، کرمان، ایران.
*گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان و(نشانی کنونی، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه هلسینکی، فنلاند)
**موزه ناسیونال، دانشگاه فدرال ریودوژانیرو، برزیل
***موزه دیرینه شناسی سیتادینو، مونفالکون، ایتالیا