توسعه ساختارهای کششی در یک رژیم ترافشارشی و ارتباط آنها با تشکیل کانسارهای نوع رگه ای و مس پورفیری در شمال خاور شهربابک

توسعه ساختارهای کششی در یک رژیم ترافشارشی و ارتباط آنها با تشکیل کانسارهای نوع رگهای و مس پورفیری در شمال خاور شهربابک

لیلا عبادی¹^*، سید احمد علوی¹ و شهرام شفیعی‌ بافتی²

چکیده

کانسارهای رگه‌ای گرمابی و مس پورفیری گسترش چشمگیری در واحدهای آتشفشانی ائوسن منطقه‌‌ شهر بابک دارند. در این مقاله، الگوهای ساختاری، ارتباط میان این عناصر با جایگیری دایکها و تشکیل کانسارهای رگهای گرمابی و مس پورفیری در این منطقه مطالعه شده است. بررسی تصاویر ماهوارهای و مشاهدات صحرایی، سه روند گسلی WNW-ESE، N-S و NE-SW چیره را در منطقه مشخص می‌سازد. گسل‌های با روند WNW-ESEو N-S، با سازوکار عادی و گسل‌های با روندNE-SW ، با سازوکار راستالغز چـــــپ‌گرد با مؤلفـــــه‌ی عادی در منطقه، فـــــــراوانی قابل توجهـــــی دارند. دو روند WNW-ESE (T₂) و N-S (T₁) برای دایک‌ها قابل تشخیص است که از روند شکستگی‌های ناحیه‌ای در منطقه پیــروی می‌کند. الگوی رگه‌های کششی و رگه‌های پرچم سه‏گوش که ارتباط مستقیم با تنش ناحیه‌ای دارند، سامانه درزه‌های کششی، دایک‌ها و گسل‌های عادی، حضور یک سامانه کششی چیره را در منطقه نشان میدهد. از سوی دیگر تغییـــــــر روند تنـــــش اصلی (σ1) از NE-SW بهN-S ، وجود چرخش را اثبات می‌کند. چرخش در یک سامانه ترافشاری باعث ایجاد ساختارهای کششی شده است و ساختارهای کششی فضای مناسب را برای حرکت سیالهای کانهدار و جایگیری کانسارهای رگهای چندفلزی و مس پورفیری در شمال‌خاور شهر بابک فراهم کرده‏اند.

کلید واژه‌ها: ترافشارشی، کانه‌زایی، پورفیری، ساختار، کشش، شهربابک.

¹گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

²گروه معدن، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران.

^*نویسنده مسئول: لیلا عبادی؛ E-mail:erg _eb@yahoo.com

تاریخ دریافت: 24/06/1388

تاریخ پذیرش:09/03/1389