کانی‌شناسی، ساخت و بافت و نحوه تشکیل رخداد مس رسوبی- دیاژنتیک مارکشه، تیپ Redbed، در سازند سرخ گره‌دو به سن ژوراسیک، جنوب ایران مرکزی
کانی‌شناسی، ساخت و بافت و نحوه تشکیل رخداد مس رسوبی- دیاژنتیک مارکشه، تیپ Redbed، در سازند سرخ گره‌دو به سن ژوراسیک، جنوب ایران مرکزی
امیرمهدوی1*، ابراهیم راستاد1، محبوبه حسینی برزی3
چکیده
رخداد مس مارکشه در شمال‌باختر راور و در حاشیه جنوب‌‌باختر بلوک طبس واقع شده است. واحد‌های سنگی دربرگیرنده این رخداد شامل لایه‌های سرخ (Redbed)سازندگره‌دو به سن ژوراسیک-کرتاسه است که در محدوده‌ای به طول بیش از 400 کیلومترگسترش یافته‌است. این لایه‌ها شامل تناوبی از ماسه‌سنگ، کنگلومرا و سیلتستون سرخ اکسیدان (هماتیت‌دار) است که در بخش‌هایی احیایی شده‌اند. کانه‌زایی در افق‌های احیایی و در ارتباط با کانال‌های دیرینه(Paleochannel) رخ داده است. در محدوده رخداد مس مارکشه، دو افق اصلی احیایی و 4 زیرافق قابل تشخیص است که هر یک، از سه پهنه قرمز اکسیدان (Red Zone)، پهنه شسته شده (Bleached Zone) و پهنه احیایی کانه‌زایی شده (Mineralized Zone) تشکیل شده‌اند. با توجه به ویژگی‌های رخداد مس مارکشه مانند سنگ‌شناسی، ژئومتری عدسی و وابسته به لایه، گسترش ناحیه‌ای، ساخت و بافت جانشینی و دانه‌پراکنده، کانی‌شناسی ساده، وجود آثار و بقایای گیاهی و تمرکز کانه‌زایی مـس در ارتبـاط با آن، این رخداد مارکشـه را می‌توان یک رخـداد مس با میزبان رسوبی و از نوع Redbed type sediment-hosted copper deposit در نظر گرفت که کمی پس از دیاژنز اولیه (Early diagenesis) و تشکیل سنگ میزبان و قبل از تدفین ژرفی تشکیل شده است.
کلیدواژه‌ها: مس رسوبی- دیاژنتیک، کانال‌های دیرینه، پهنه‌های اکسیدان، احیایی و کانه‌زایی شده، مارکشه، راور
1 گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2 گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
*نویسنده مسئول: امیر مهدوی ؛ E-mail: am.mahdavi@yahoo.com
تاریخ دریافت: 16/09/1387
تاریخ پذیرش: 28/10/1388