بررسی تغییرات زمین‌ریخت‌شناسی (ژئومرفولوژی) و رسوب‌شناسی بخش‌های ساحلی و کم‌ژرفای کشور امارات در اثر ساخت جزایر مصنوعی
بررسی تغییرات زمین‌ریخت‌شناسی (ژئومرفولوژی) و رسوب‌شناسی بخش‌های ساحلی و کم‌ژرفای کشور امارات در اثر ساخت جزایر مصنوعی
راضیه لک1و2 و کرامت نژاد افضلی 2*
چکیده
کشور امارات در سال‌های اخیر اقدام به ساخت جزایر و بریرهای مصنوعی در بخش جنوبی خلیج فارس کرده است. ساخت این جزایر مشابه هر سازه دریایی تأثیرات خاصی بر روی ریخت‌شناسی حوضه رسوبگذاری می‌گذارد. هدف از پژوهش اخیر، مستند کردن تغییرات ریخت‌شناختی و اثرات زیست‌محیطی ساخت جزایر مصنوعی کشور امارات بر خلیج فارس است. این پژوهش با استفاده از بررسی‌های دورسنجی و رسوب‌شناسی انجام پذیرفت. در بررسی‌های دورسنجی، مقایسه تصاویر ماهواره‌ای مربوط به سال‌های 1998، 2003، 2007، 2008 و 2009 مد نظر قرار گرفت و در مطالعات رسوب‌شناسی، ویژگی‌های 3 نمونه رسوب مربوط به بخش‌های ساحلی جزایر مصنوعی مورد بررسی واقع شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد ساخت این جزایر اثرات منفی بر ویژگی‌های زمین‌ریخت‌شناسی زون ساحلی خلیج فارس در محدوده کشور امارات گذاشته است. رسوبگذاری در پیرامون جزایر مصنوعی سبب کاهش ژرفای آب شده است. جنس رسوبات بیشتر کربناتی و منشأ آنها در بخش‌های باختری جزایر که در مسیر حرکت جریان‌های دریایی به موازات ساحل قرار دارند، بیشتر ذرات کربناتی آواری و در بخش‌های خاوری دارای دو منشأ آواری و درون حوضه‌ای است. ساخت بریرهای باریک در امتداد ساحل موجب ایجاد محیطی آرام و لاگونی میان ساحل و بریر کرده است که سبب ته‌نشست مستقیم کربنات از آب دریا و پیشروی ساحل به سمت دریا شده است. میزان خشک‌شدگی در بیشترین حالت به میزان120 متر از سال 2008 تا 2009 برآورد می‌شود.
کلیدواژه‌ها: خلبج‌فارس، جزایر مصنوعی، امارات، رسوب‌شناسی، خشک‌شدگی
*نویسنده مسئول: کرامت‌نژاد افضلی E-mail: k_afzali2oo7@yahoo.com
1 پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
2مدیریت زمین‌شناسی دریایی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
تاریخ دریافت: 14/10/1387
تاریخ پذیرش : 16/09/1388