بررسی علل نشست تدریجی خطی زمین و ارزیابی پارامترهای ژئوتکنیکی

در شهرک طالقانی اشتهارد

فریدون رضایی^1* و احمد دادستان²

چکیده

نشست‌زمین، در محدوده شهرک طالقانی اشتهارد از نوع خطی و تدریجی است که بر روی نهشته‌های آبرفتی بنا شده است.با تهیه نقشه زمین‌شناسی و نیمرخ‌های آن، زمین‌شناسی ساختمانی و با وضعیت و نوع آبخوان، اثر کاهش سطح ایستابی و هیدروشیمی آب زیرزمینی، وجود کانال قدیمی احتمالی به روش ژئوالکتریک مطالعه شد. از نظر ژئوتکنیک نهشته‌های ریزدانه عهد حاضر از نوع رس لاغر و چاق همراه با لای و ماسه در رده متوسط با تخلخل زیاد و نشست بیش از حد مجاز هستند. این خاک‌ها با املاح معدنی زیاد در رده واگرا و نیمه‌واگرا قرار دارند که با ورود آب از شبکه‌ آبرسانی شهری و چاه‌های جذبی خانگی، حرکت بسیار آهسته را آغاز کرده و سبب نشست تدریجی خطی در امتداد میله‌ها و کوره‌های قنات‌ قدیمی شده‌اند. بررسی وضعیت آب زیرزمینی آبخوان آبرفتی دشت اشتهارد نیز نشان داد که بیلان آن منفی است و به‌‌رغم این که هیدروگراف چاه‌های محدوده شهرک افت جبران نشده دارند، اما در نشست خطی نقشی ندارند. خاک‌های مستعد واگرایی با نفوذ آب از چاه‌های جذبی خانگی و شبکه آبرسانی شهری و وجود میله‌ها و کوره‌های قنات قدیمی و پنهان در ژرفای 15 متری در زیر شهرک طالقانی اشتهارد که سبب نشست تدریجی خطی شده است، نشان می‌دهد که گسترش شهر کهن اشتهارد و انتخاب ساختگاه جدید با مطالعات ژئوتکنیکی همراه نبوده است و زنگ خطری است که باید پیش از اجرای طرح‌های عمرانی، بررسی‌های ژئوتکنیکی را در محل ساختگاه انتخابی انجام داد.

کلیدواژه‌ها: نشست خطی، واگرایی، آب زیرزمینی، اشتهارد.

¹پژوهشکده علوم‌زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.

²سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.

تاریخ دریافت: 06/ 09/ 1386

تاریخ پذیرش: 04/ 11/ 1388

^*نویسنده مسئول: فریدون رضایی؛  rezaie8@yahoo.fr E-mail: