بررسی توفان گونو و تأثیرات آن بر ژئومورفولوژی خطوط ساحلی دریای مکران با استفاده از سنجش از دور
بررسی توفان گونو و تأثیرات آن بر ژئومورفولوژی خطوط ساحلی دریای مکران با استفاده از سنجش از دور
علیرضا صالحی پور میلانی1 ، کرامت نژاد افضلی 1 *و فاطمه بیاتانی 2
چکیده
رخداد توفان گونو، با توجه به گستردگی آن، خسارت‌های بسیار زیادی بر سواحل استان‌های سیستان و بلو‌چستان و هرمزگان وارد آورد. توفان‌های حاره‌ای به شکل گردباد‌های غول‌پیکری چند صد کیلومتری هستند که هوای اطراف را به طرف خود می‌کشند. همین حرکت شتابناک هوا، به صورت باد شدید حس میشود و در تصویر‌های ماهواره‌ای به شکل حرکت توده‌های ابر (بخار آب) به سمت مرکز یا چشم توفان دیده میشود. توفان گونو با سرعتی برابر با 150 کیلومتر در ساعت و بارشی در حدود 200 میلی‌متر در سواحل دریای مکران، افزون بر به بار آمدن خسارت‌های فراوان، تغییرات ژئومورفولوژیکی فراوانی را در خطوط ساحلی به همراه داشته است. از این رو، با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای،ٍETM , TM , LISS III در دوره‌های پیش از توفان و همچنین داده‌های ماهواره‌ایDigital Globe بعد از توفان گونو و مقایسه آنها با یکدیگر و تحولات ژئومورفولوژیکی رخ داده در این مناطق مورد بررسی قرار گرفت. همچنین نتایج اولیه به دست آمده از تصاویر ماهواره‌ای با بررسی‌های میدانی انجام شده پس از رخداد توفان مطابقت داده شد. این بررسی‌‌ها نشان‌دهنده تحولات و تغییرات شدید در دهانه خورهای مهمی مانند رود شور، سرگان، کهیر، بیرو بندینی است. همچنین تغییر مسیر رودخانه‌ها در اثر مهاجرت رودپیچ‌‌های (مئاندرهای) رودخانه‌ای و محدوده آبگرفتگی مناطق جلگه‌ای تعیین شد. مقایسه تصاویر، نشان‌دهنده تخلیه حجم بسیار زیادی رسوبات به خلیج‌هایی مانند پزم و چابهار است که می‌تواند درآینده مشکلات زیادی را برای حمل ونقل دریایی وتأسیسات زیربنایی سواحل به وجود آورد.
کلید واژه ها: گونو، تغییرات ژئومورفولوژیکی، سنجش از دور، سد ساحلی (بریر)، جاسک، چابهار، پزم
1سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، مدیریت زمین‌شناسی دریایی، تهران، ایران
2دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
تاریخ دریافت: 15/10/1388
تاریخ پذیرش: 01/04/1389
*نویسنده مسئول: کرامت نژادافضلی؛E-mail: K_afzali2007@yahoo.com