مطالعه کانی شناسی و ژئوشیمی کانسنگ و سنگ میزبان کانسار منگنز رباط کریم، جنوب باختر تهران
مطالعه کانیشناسی و ژئوشیمی کانسنگ و سنگ میزبان کانسار منگنز رباط کریم،
جنوب باختر تهران
سید جواد مقدسی1* و یلدا نگهبان1
چکیده
کانسار منگنز رباطکریم در 7 کیلومتری شمالباختر شهرستان رباطکریم (جنوبباختر تهران) و در حاشیه شمالخاوری کمربند آتشفشانی ارومیه- دختر قرار گرفته است. از نظر زمینشناسی ناحیهای، این منطقه در مجموعه آتشفشانی ائوسن شمال ساوه، با ترکیب سنگشناسی ریولیت، تراکیت، آندزیت و بازالت قرار گرفته است. کانیسازی به شکل رگهای و درون گسلها، درزهها و شکستگیهای سنگهای آتشفشانی صورت گرفته است. بر اساس مطالعات کانیشناسی، این رگهها از کانیهای پیرولوزیت، پسیلوملان، رامزدلیت و هلندیت به همراه کانیهای کلسیت و کوارتز تشکیل شده است. در همرشدی اکسیدهای منگنز با کانیهای کوارتز و کلسیت و وجود بافتهای متنوع پرشدگی فضای باز حاکی از فعالیت سیال گرمابی از نوع اپیترمال است. ژئوشیمی عناصر اصلی و جزئی نمونههای کانسنگ منگنز رباطکریم، بیهنجاری منفی عنصر سریم و همچنین تشابه الگوی بهنجار شده عناصر خاکی کمیاب کانسنگ منگنز رباطکریم با سنگهای میزبان آتشفشانی و دیگر کانسارهای گرمابی منگنز جهان نشاندهنده منشأ اپیترمال این کانسار است. آبهای جوی و یا ماگمایی میتوانند منشأ سیال سازنده کانسنگهای منطقه باشند که ضمن چرخش در سنگهای آتشفشانی ائوسن، منگنز و دیگر فلزها را شسته و حین بالاآمدن از مسیرهای مناسب مانند گسلها و شکستگیهای عمده، کانیسازی کردهاند. فشار زیاد سیال کانیساز موجب شده است که در برخی مناطق سنگهای تراکیتی به سنگهای شبهبرشی تبدیل شوند.
کلید واژهها: کانیشناسی، ژئوشیمی، عناصر خاکی کمیاب، منگنز، رباطکریم.
1 گروه زمینشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
تاریخ دریافت: 26/10/1388
تاریخ پذیرش: 13/07/1389
*نویسنده مسئول: سید جواد مقدسی ؛ E-mail:sjmoghad@pnu.ac.ir