تحلیل رخساره و تفسیر محیطی اثرفسیل های پلانولیتس و پالئوفیکوس از رسوبات پالئوزوییک ایران میانی
تحلیل رخساره و تفسیر محیطی اثرفسیلهای پلانولیتس و پالئوفیکوس از رسوبات پالئوزوییک ایران میانی
ئارام بایت گل1، نصرالله عباسی2*، اسداله محبوبی 1، رضا موسوی حرمی1، هادی امین رسولی3
چکیده
در این مطالعه بخش شیلی سازند لالون، بخش پنج سازند میلا و سازندهای شیرگشت و جیرود در زیر پهنه‌های ایران مرکزی و البرز از پهنه ایران میانی، برای تفکیک دو اثرجنس پالئوفیکوس و پلانولیتس بررسی شدند. هر کدام از این واحدها، حاوی مجموعه اثر فسیلهای متنوعی است که دو اثرجنس پالئوفیکوس و پلانولیتس از فراوان‌ترین آنهاست. در مطالعه حاضر، ضمن بحث ایکنوتاکسونومی اثرجنس‌های پلانولیتس و پالئوفیکوس، تلاش شد تا معیارهای شناسایی این دو اثرجنس بیان شده و مشکلات احتمالی موجود در تشخیص آنها ارزیابی شوند. نتیجه این مطالعه نشان میدهد که ویژگیهای ساختاری پالئوفیکوس دلالت بر پرشدگی غیرفعال یک سیستم حفرهای باز ساخته شده توسط جانداران شکارچی یا معلق‌خوار است، درحالی‌که ویژگیهای پلانولیتس نشان‌دهنده پسریزی رسوب در یک حفره موقتی ساخته شده به‌وسیله جانداران متحرک تغذیه‌کننده از رسوب است. پلانولیتس، حفاری بدون آستر است که پرشدگی حفره‌ها، با ویژگیهای متفاوت بافتی با رسوب سنگ میزبان است؛ در حالی‌که پالئوفیکوس حفره‌های آستردار پرشده با رسوبات همسان با رسوب اطراف است. همچنین، مجموعه پالئوفیکوس نشان‌دهنده گسترش مجموعه جانداران فرصت طلب با استراتژی انتخابی r ((r-selected در شرایط محیطی ناپایدار است؛ در حالی‌که مجموعه پلانولیتس دلالت بر گستـرش مجموعه جانــداران کــــــف‌زی (بنتیک) با استراتژی انتخـــــــابی k (K-selected) در شرایط پایدار و آرام محیطی می‌باشد. اثرگونههای تشخیص داده شده پلانولیتس شامل P. montanus ، P. terraenovae ، P. annularis و beverleyensis P. و اثرگونههای پالئوفیکوس شامل P. heberti، P. tubularis، P. striatus و P. sulcatus هستند.
کلید واژهها: پالئوزوییک، اثرجنس، اثرگونه، پالئوفیکوس، پلانولیتس، البرز، ایران مرکزی
1 گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2 گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
3 گروه زمین‌شناسی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
تاریخ دریافت: 27/06/1389
تاریخ پذیرش: 18/10/1389
نویسنده مسئول: نصرالله عباسی؛ E-mail: abbasi@mail.znu.ac.ir