سنگ شناسی و ژئوشیمی گدازه­های بالشی محدوده هرسین، افیولیت کرمانشاه، باختر ایران

خلیل اللهیاری*¹، محمد پورمعافی¹ و مرتضی خلعت­بری جعفری²

تاریخ دریافت: 25/03/1389

تاریخ پذیرش: 19/11/1389

چکیده

توالی خروجی مجموعه افیولیتی هرسین به صورت گدازه­های بالشی بازالتی در حوالی روستای تمرک و گردنه گشور در خاور هرسین و کرمانشاه، در باختر ایران برونزد دارند. گدازه­های بالشی رخنمون یافته در امتداد گسل اصلی زاگرس بخشی از زمین‌درز افیولیتی بین کمربند زاگرس و زون سنندج- سیرجان به شمار می‌آیند. این سنگ­ها در حوالی روستای تمرک دارای ترکیب بازالت تا بازالت آندزیتی و در گردنه گشور ترکیبی در حد تراکی آندزیت بازالتی را دارند. از نظر سرشت ماگمایی سنگ­های محدوده تمرک در قلمرو نیمه قلیایی و سنگ­های گردنه گشور در محدوده قلیایی واقع می­شوند و از نظر محیط زمین‌ساختی- ماگمایی، گدازه­های بالشی تمرک به محیط E-MORB و گدازه­های بالشی گشور به  بازالت­های WPB تعلق دارند. این بازالت­ها در هر دو منطقه تمرک و گشور از گوشته منتج شده و از LILE ، LREE و برخی از عناصر HFSE غنی شده هستند. این سنگ­ها بقایایی از سنگ‌کره اقیانوسی نئوتتیس­ هستند که بین دو حاشیه قاره­ای عربستان و اوراسیا تشکیل شده­اند.

کلیدواژه‌ها: گدازه­های بالشی، افیولیت هرسین، کمربند زاگرس، نئوتتیس

* نویسنده مسئول: خلیل اللهیاری؛ E-mail: kh49all@yahoo.com  

¹دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

² پژوهشکده علوم‌زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران