مطالعه سهم حرکات صفحات زمین‌ساختی منطقه خاورمیانه در تولید میدان سرعت GPS شبکه غیردائم ژئودینامیک سراسری ایران
مطالعه سهم حرکات صفحات زمین‌ساختی منطقه خاورمیانه در تولید میدان سرعت GPS شبکه غیردائم ژئودینامیک سراسری ایران
اصغر راست‌بود1 و بهزاد وثوقی1*
تاریخ دریافت: 16/ 03/ 1389
تاریخ پذیرش: 08/ 08/ 1389
چکیده
در این پژوهش، نقش حرکت صفحات زمین‌ساختی و گسلشهای مختلف موجود در منطقه خاورمیانه بر روی دادههای ژئودتیک (میدان سرعت GPS) مورد بررسی قرار گرفته است و هدف آن بررسی سهم این حرکات در تولید میدان سرعت GPS شبکه غیردائم ژئودینامیک سراسری در محدوده کشور ایران با استفاده از مفاهیم مکانیک شکست و مدلسازی جداشدگی است. برای این منظور، اطلاعات گسلش موجود از منطقه خاورمیانه با توجه به زمینساخت منطقه به دستههای مختلف تقسیم شده و مؤلفههای سرعت ناشی از آنها مدلسازی شده و با میدان سرعت حاصل از GPS مقایسه شده است. نتایج حاصل از مدلسازیها نشان میدهند که سهم گسلشهای مربوط به صفحه عربستان در میدان سرعت مشاهداتی GPS بیشتر از سهم گسلشهای فلات آناتولی بوده و گسلشهای داخلی ایران نیز ضمن ایجاد فشردگی شمالی- جنوبی سعی در دوران میدان سرعت حاصل از صفحه عربستان و فلات آناتولی بهصورت پادساعتگرد دارند. مدلسازیهای انجام‌شده، نشان میدهند که حدود 30 درصد مؤلفههای میدان سرعت GPS توسط گسلشهای داخلی ایران، 60 درصد آن توسط صفحه عربستان و 10 درصد آن توسط گسلشهای فلات آناتولی تأمین میشود.
کلیدواژه‌ها: میدان سرعت GPS، مکانیک شکست، دگرشکلی، زمینساخت، سنگکره کشسان.
*نویسنده مسئول: بهزاد وثوقی؛ vosoghi@kntu.ac.ir E-mail:
1دانشکده مهندسی نقشهبرداری، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران.