زیست‌چینه‌نگاری نانوفسیل‌های آهکی در بخش بالایی سازند گورپی- بخش ابتدایی سازند پابده (شیل ارغوانی) در یال شمال‌ خاوری تاقدیس کوه گورپی

محمد پرندآور^1*، اعظم ماهانی‌پور²، سیدعلی آقانباتی³ و سیدابوالفضل حسینی⁴

چکیده

در این مطالعه بخش‌های بالایی سازند گورپی و بخش‌های ابتدایی سازند پابده در یال شمال‌خاوری تاقدیس کوه گورپی از دید نانوفسیل‌های آهکی مورد بررسی دقیق قرار گرفت. ستبرای محدوده برداشت‌شده در برش مورد مطالعه 127متر و ترکیب سنگی آن شامل مارن، شیل‌های سبز- خاکستری و شیل‌های ارغوانی است. مطالعه نانوفسیل‌های آهکی در محدوده مورد مطالعه به شناسایی 50 جنس و 101 گونه انجامید. بر پایه جنس و گونه‌های شاخص شناسایی‌شده در محدوده مورد بررسی، زون‌های نانوفسیلی CC25-CC26 در رسوبات کرتاسه و زون‌های نانوفسیلی NP1-NP5 و NTp1-NTp9 در رسوبات پالئوسن تشخیص داده شد که زیست‌زون‌های نانوفسیلی NP1-NP4 و NTp1-NTp7A برای اولین بار از بخش‌های بالایی سازند گورپی در این برش گزارش می‌شوند. با توجه به زون‌های قابل تشخیص، سن بخش‌‌های سازند گورپی در برش مورد مطالعه مایستریشتین پسین- دانین پسین (پایان پالئوسن پیشین) است و سن سازند پابده از ابتدای پالئوسن پسین آغاز می‌شود. بر پایه داده‌های نانوفسیلی موجود مرز کرتاسه- پالئوژن پیوسته است و در بخش‌های بالایی سازند گورپی قرار دارد. در محدوده مرز کاهش فراوانی جنس و گونه‌های نانوفسیلی کرتاسه، افزایش فراوانی گونه مقاوم Thoracosphaera operculata و پیدایش گونه‌های جدید پالئوسن ثبت شده است. در رسوبات دانین جنس و گونه‌های کرتاسه به‌همراه جنس و گونه‌‌های پالئوسن دیده می‌شود که با توجه به حفظ‌شدگی خوب و حضور پیوسته جنس و گونه‌های کرتاسه در رسوبات، به احتمال زیاد جزو جنس و گونه‌های باقیمانده هستند که از محدوده مرز عبور کرده و در رسوبات دانین دیده شده‌اند.

کلید‌واژه‌ها: نانوفسیل‌های آهکی، سازند گورپی، سازند پابده، مرز کرتاسه- پالئوژن، زیست‌چینه‌نگاری.

¹کارشناسی ارشد، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

²استادیار، گروه زمین‌شناسی،دانشکده علوم، دانشگاه شهیدباهنر کرمان، کرمان، ایران

³دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد تهران شمال، تهران، ایران

⁴ کارشناسی ارشد، مدیریت اکتشافات شرکت ملی نفت، تهران، ایران

*نویسنده مسئول:  محمد پرندآور ؛  parandavar.m@gmail.com  E-mail:

تاریخ دریافت: 30/11/1390                                       

تاریخ پذیرش: 02/03/1391