مطالعه ژئوشیمی اکتشافی طلا و عناصر وابسته آن در محدوده جنوب باختر سقز، استان ‏کردستان

مطالعه ژئوشیمی اکتشافی طلا و عناصر وابسته آن در محدوده جنوب باختر سقز، استان کردستان

فانوس محمدی¹، صمد علیپور²*و محمود غضنفری³

تاریخ دریافت: 30/02/1391                          تاریخ پذیرش: 18/06/1391

چکیده  

محدوده­­­ مورد مطالعه در شمال باختر استان کردستان و در بخش شمال باختری پهنه سنندج- سیرجان قرار دارد. از این محدوده 351 نمونه آبراهه­ای از 3 محدوده­ متفاوت با فاصله‌های مختلف از­هم برداشت و توسط دستگاه ICP-MS تجزیه شد. پس ازتحلیل و پردازش نتایج حاصل از داده­های ژئوشیمیایی و تعیین شاخص غنی­شدگی برای طلا و عناصـــــــر وابسته­ آن، نقشه پراکنـــــــدگی و بی­هنجاری این عناصر رسم شد. حد غنی­شدگی برای عنصر طلا 1 تا 99 برابر است و برای عناصر وابسته­ W، Bi، Ba، B، Zn، Pb، As و Ag به ترتیب: (3- 1)، (19- 1)، (3- 1)، (3- 1)، (6- 1)، (2- 1)، (7- 1)، (4- 1) برابر را نشان می­دهد. با تلفیق نقشه­های بی­هنجاری طلا وعناصر وابسته و نقشه زمین­شناسی محدوده­ مورد­ مطالعه و همچنین ساختارهای زمین‌ساختی منطقه، یک الگوی ژئوشیمیایی از مناطق پتانسیل­دار طلا و عناصر وابسته آن ارائه شد. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که شاخص غنی‌شدگی طلا در منطقه‌ای به وسعت 36 کیلومترمربع از حد زمینه بالاتر قرار می­گیرد، و­ همچنین حد شاخص غنی­شدگی تا 19 برابر برای عنصر As نشان از رابطه نزدیک این عنصر به­عنوان معرف برای طلا در این محدوده است. افزایش نسبی حد غنی­شدگی برای دیگر عناصر وابسته یادشده ­حد­ قابل توجهی دارد. ارتباط بی­هنجاری با زمین‌ساخت منطقه نشان می­دهد  که گسل­های پهنه‌های برشی منطقه نقش مهمی در تمرکز کانی­زایی داشته­اند.

کلیدواژه­ها: ژئوشیمی اکتشافی، طلا، سنندج- سیرجان، سقز، شاخص غنی‌شدگی

¹ کارشناسی ارشد، گروه زمین­شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

² دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران 

³­ کارشناسی ارشد، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران

* نویسنده مسئول: صمد علیپور؛ E-mail:s