پهنه‌بندی گستره ایران بر پایه ضرایب لرزه‌خیزی( Rate (λ و Mmax
پهنه‌بندی گستره ایران بر پایه ضرایب لرزه‌خیزی Rate (λ) و Mmax
غزاله رزاقیان1*، علی بیت‌الهی2، محسن پورکرمانی3 و مهران آرین4
تاریخ دریافت: 03/05/1389 تاریخ پذیرش: 21/09/1390
چکیده
ایران در بخش میانی کمربند لرزه‌خیز آلپ - هیمالیا قرار گرفته است که در همه بخش‌ها ویژگی‌های زمین‌شناسی، ساختاری و لرزه‌ای یکسانی ندارد. در این مطالعه نقشه‌های پهنه‌بندی نرخ رویداد زمین‌لرزه‌ها (Rate) و بزرگ‌ترین زمین‌لرزه‌های رخ‌داده (Mmax) برای کل گستره ایران تهیه شده است. این متغیرها به ترتیب بیان‌کننده شمار زمین‌لرزه‌های رخ‌داده در سال در پهنه ایران است و بر پایه پهنه‌بندی آنها می‌توان مناطق مختلف با فعالیت‌های لرزه‌ای متفاوت را از یکدیگر جدا کرد. بر پایه نقشه پهنه‌بندی آهنگ رویداد زمین‌لرزه‌ها (Rate) در این مطالعه نشان داده می‌شود که روند پهنه‌های اصلی جداشده بر پایه محاسبات انجام شده، منطبق با ویژگی‌های زمین‌شناختی و ساختاری منطقه است. چنین بر می‌آید که پهنه‌های زاگرس و بخش‌هایی از البرز خاوری و کپه‌داغ با بیشترین نرخ زمین‌لرزه‌ها از پهنه‌های ایران مرکزی، مکران و نواحی خاور ایران با فعالیت‌های لرزه‌ای پایین به طور قابل ملاحظه‌ای متفاوت هستند. همراه با تهیه نقشه پهنه‌بندی نرخ زمین‌لرزه‌ها در گستره ایران، نقشه پهنه‌بندی بزرگ‌ترین زمین‌لرزه‌های رخ‌داده Mmax در این گستره نیز تهیه شد. بر پایه این نقشه نواحی مختلف ایران مرکزی و البرز با فعالیت‌های لرزه‌ای سترگ از دیگر نواحی ایران جدا می‌شود. با مقایسه نقشه‌های پهنه‌بندی به‌دست آمده از پژوهش حاضر با یکدیگر، می‌توان مناطق با فعالیت‌های لرزه‌ای متفاوت را از یکدیگر جدا کرد. داده‌های لرزه‌ای و پایه این پژوهش بر پایه کاتالوگ‌های زلزله داخلی و خارجی در بازه زمانی 1900 تا 2008 بوده است.
کلیدواژه‌ها: ایران، نقشه‌های پهنه‌بندی، نرخ زمین‌لرزه‌ها، بزرگ‌ترین بزرگاها
1دانشجوی دکتری، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
2 استادیار، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، تهران، ایران
3 استاد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران
4 دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران
* نویسنده مسئول: غزاله رزاقیان؛ E-mail: gh_razaghian@yahoo.com