مطالعات کانی شناسی و ژئوشیمی عناصر خاکی کمیاب کانسنگهای باریم- آهن- منگنز قرهبلاغ، خاور مهاباد، استان آذربایجان غربی
مطالعات کانیشناسی و ژئوشیمی عناصر خاکی کمیاب کانسنگهای باریم- آهن- منگنز قرهبلاغ، خاور مهاباد، استان آذربایجان غربی
معصومه روحافزا1*، صمد علیپور2 و علی عابدینی2
تاریخ دریافت: 11/ 04/ 1390 تاریخ پذیرش: 28/ 10/ 1390
چکیده
منطقه قرهبلاغ، در 20 کیلومتری خاور مهـــــاباد، جنوب استان آذربایجـــــان غربی قرار گرفته است. سنـــــگهای کربناتی سازند بایندر و دولومیتهای سازند سلطانیه در این منطقه میـــــــزبان کانیســـــازیهایی از باریم، آهن و منگنز هستند. با توجه به مطالعات کانیشناسی، باریت، مگنتیت، هماتیت، گوتیت، لیمونیت و پیرولوزیت تجمعات کانیایی اصلی این کانیسازیها هستند که در مقادیر کم توسط کالکوپیریت، مالاکیت، آزوریت و کلسیت همراهی میشوند. آشکارترین ویژگی ژئوشیمیـــــایی این کانیسازیها، تفریق به‌نسبت ضعیف LREE از HREE در باریت و کانسنگهای آهن- منگنز، بی‌هنجاریهای منفی Eu در کانسنگهای آهن- منگنز (26/0-76/0) و بی‌هنجــــاریهای مثبت Eu در باریت (7/7- 51/10) است. تلفیق نتایج برآمده از بررسیهای صحرایی، سنگنگاری و ژئوشیمیایی (یافتههای آنالیتیک و ضرایب همبستگی میان عناصر) نشان میدهند که عواملی همچون تغییرات در شرایط فیزیکوشیمیایی محیط (pH، Eh و دما)، فعالیت لیگاندهای کمپلکسساز و حضور فازهای کانیایی فرعی (کانیهای رسی، زیرکن، زینوتایم، و مونازیت) نقش ارزندهای در پراکندگی عناصر خاکی کمیاب در طی کانهزایی و گسترش این کانسنگها داشتهاند.
کلیدواژهها: ژئوشیمی، باریم- آهن- منگنز، پراکندگی عناصر، عناصر خاکی کمیاب، کانهزایی، قرهبلاغ، مهاباد.
1کارشناس ارشد، گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
2دانشیار، گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
*نویسنده مسئول: معصومه روحافزا؛E-mail: m_roohafza546@yahoo.com