مطالعه رسوبات پالئوزوئیک زیرین در تنگ زکین- کوه فراقون و معرفی سازندهای سیاهو سرچاهان درحوضه زاگرس سازند سیاهو
مطالعه رسوبات پالئوزوئیک زیرین در تنگ زکین- کوه فراقون و معرفی سازندهای سیاهو سرچاهان درحوضه زاگرس سازند سیاهو (Seyahou Fornation):
چکیده:
رسوبات پالئوزوئیک زیرین در کوه فراقون بخوبی بیرون زوده و قابل مطالعه می باشد. ضخامت این رسوبات 807 متر بوده و عمدتا ماسه سنگ شیل همراه با لایه های آهک تشکیل شده است. در این سکانس ساختمان های رسوبی متعددی از قبیل بندی متقاطع، ریپل مارک، آثار فسیل و کنکرسیون های آهکی فراوان وجود دارد. سکانس پالئوزوئیک کوه فراقون دارای ماکروفسیل های جانوری فراوان از قیبل تریلوبیت، براکیوپود، کرینوئید، بریوزوآ وگراپتولیت است که تا کنون بطور دقیق مطالعه نشده است و با وجود این نمونه های گراپتولیت مربوط به بخش فوقانی این سکانس توسط شرکت نفت انگلیس مطالعه شده و گونه های climacograptus scalaris, Monograptus intemedius socialis از آن شناسایی گردیده است بر مبنای ارزش چینه شناسی گونه های گراپتولیت مذکور زمان سیلویرین زیرین برای بخش فوقانی این سکانس پیشنهاد شده است که بعد ها این نسبت سنی به تمام سکانس پالئوزوئیک زیرین در کوه فراقون تعمیم داده شده است. در این مطالعه سکانس پیشنهاد شده است که بعدها این نسبت سنی به تمام سکانس پالئوزوئیک زیرین در کوه فراقون بر اساس ویژگیهای سنگ شاسی و فسیل شناسی به ترتیب از پایین به بالا به سازهای سیاهو و سرچاهان تقسیم گردیده است. در این محل 741متر از 807 متر ضخامت رسوبات پالئوزوئیک زیرین راسازند سیاهو و 66 متر بقیه آنرا سازند سرچاهان تشکیل می دهد. قاعده سازند سرچاهان ازماسه سنگ و کنگلومرای الوان بوده و به طرف بالا از تناوب شیل، آهک ماسه ای تشکیل می شود. این سازند در بالا ترین حد خود از 8 متر ماسه و سنگ ماسه ای کنگلومرای و 10 متر ماسه سنگ کرم تشکیل شده است که زیر شیل های تیره رنگ سازند سرچاهان قرار می گیرد.
به منظور تعیین ارتباط سازند سیاهو و سرچاهان بیش از 200 نمونه رسوبی انتخاب و در آزمایشگاه پالینولوژی اکتشاف وزارت نفت مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه 100گونه پالینومرف شناسایی گردید که این گونه در 6 بیوزون آگریتارش و 4 بیوزون کیتینوزوآ منظم شده است و بیوزون های V تا VI آکریتارش ها و بیوزون های c1 تا c3 کیتیوزوآ ها در سازند سیاهو، اما بیوزون های V تا VI آکریتاش ها و بیوزون c4 کیتینوزوآ در سازند سرچاهان قرار دارند. بر مبنای ارزش چینه شناسی گونه های پالینومرف:
veryachium subglobosum,villosapula ,Orthosphaeidium ternatum , Orthosphaeidium inflatum ,Orthosphaeridium bispinsum Navifusa ancepsta ,Actinodissus crassus, Actinodissus longilateosus ,Baltisphaeidium perclaum Conochitina senta ,Calpichitina Lenticulari,Cyathochochitina fistulosa,Armoricochitian nigerica ,Tetrade cryptospores.
زمان اردویسین بالایی (کاردوسین- آشگیلین) برای سازند سرچاهان پیشنهاد می شود زیرا تا کنون گونه های پالینومرف فوق از رسوبات اردویسین بالایی عربستان سعودی، اردن هاشمی، آمریکای شمالی، انگلیس، لیبی و چکسلواکی گزارش شده.