پادگانه‌های دریایی کربناتی جزیره قشم، نمادی از تغییرات سطح آب دریای خلیج فارس در کواترنری
پادگانه‌های دریایی کربناتی جزیره قشم، نمادی از تغییرات سطح آب دریای خلیج فارس در کواترنری
پیمان رضائی1* و رضوان زارع‌زاده2
تاریخ دریافت: 04/04/1390 تاریخ پذیرش: 24/02/1391
چکیده
جزیره قشم، بزرگ‌ترین جزیره خلیج فارس در مجاورت تنگه هرمز قرار داشته و جزئی از واحد رسوبی- ساختاری زاگرس چین‌خورده است. واحد‌های چینه‌نگاری این جزیره، شامل سری هرمز، سازند میشان، سازند آغاجاری و نهشته‌های کواترنری هستند. پادگانه‌های آهکی دریایی بخش مهمی از مجموعه رسوبات منتسب به کواترنری بوده که معرف تغییرات نسبی سطح آب دریای خلیج فارس است. پادگانه‌های یادشده با یک ناپیوستگی زاویه‌دار بر روی نهشته‌های کهن‌تر، به‌ویژه سازند آغاجاری قرار می‌گیرند. این پادگانه‌ها در بخش‌های مختلف یک رمپ درونی، شامل پهنه فراکشندی، پهنه میان‌کشندی، لاگون و سد به جای گذاشته شده‌اند. سن‌سنجی رادیوکربنی پادگانه‌های دریایی جزیره قشم با ارتفاعات مختلف، سن محدوده زمانی پلیستوسن پسین تا هلوسن را نشان داده است. با توجه به تعیین سن صورت گرفته، آهنگ بالاآمدگی جزیره قشــــم در طول کــــواترنری در حـــــدود 22/0 میلی‌متر در سال است. بیشتر تغییرات جزیره قشم در اواخر دوره میان یخچالی با مراحل ایزوتوپی 5e و 5c اقیانوس‌ها منطبق بوده است. میزان تغییرات ظاهری سطح آب دریای خلیج فارس 125/0 – میلی‌متر در سال، در طول کواترنری بوده است.
کلیدواژه‌ها: جزیره قشم، پادگانه‌های آهکی دریایی، تغییرات سطح آب دریا، آهنگ بالاآمدگی، خلیج فارس، کواترنری
1 استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم‌پایه، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
2دانشجوی دکترا، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم‌پایه، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
* نویسنده مسئول: پیمان رضائی؛ E-mail: peiman_rezaie@yahoo.com