بررسی انواع تخلخل، عوامل مؤثر برآن و زون‌‌بندی مخزن دالان بالایی در برش کوه سورمه و خلیج فارس
بررسی انواع تخلخل، عوامل مؤثر برآن و زون‌‌بندی مخزن دالان بالایی در برش کوه سورمه و خلیج فارس
سمیه پرهام 1*و محمدرضا کمالی2
تاریخ دریافت: 10/11/1390 تاریخ پذیرش: 09/03/1391
چکیده
واحد دالان بالایی متشکل از لایه‌های کربناتی- دولومیتی و میان‌لایه‌های تبخیری، میزبان مخازن عظیمی از گازدر زاگرس چین‌خورده و خلیج‌فارس است. در این پژوهش به بررسی انواع تخلخل، عوامل و فرایندهای مؤثر بر آن در برش سطحی این واحد در کوه سورمه و چاهی در یکی از میادین موجود در خلیج‌فارس پرداخته می‌شود. بر پایهرده‌بندی جدید زایشی تخلخل که به‌وسیله Ahr(2008) ارائه شده است،فرایندهای ایجادکننده یا تغییردهنده تخلخل در این واحد، هیبریدی از 3متغیر فرایندهایرسوبی، فرایندهای دیاژنزی و شکستگی است. در نمونه‌های زیرسطحی، تخلخل هیبریدی از تخلخل رسوبی و دیاژنتیکی است. در این سازند رخساره‌های دانه‌پشتیبان از رخساره‌های گرینستونی مربوط به تپه‌هایسدی زیر‌آبی دارای تخلخل میان‌دانه‌ای هستند که نوعی تخلخل رسوبی است. این رخساره در مراحل بعدی دیاژنز، دارای تخلخل‌های قالبی، انحلالی و به میزان کمتر میان‌بلوری شده است که از انواع تخلخل دیاژنزی هستند. می‌توان نتیجه گرفت تخلخل در این واحد رخساره انتخابی است. در نمونه‌های سطحی، تخلخل هیبریدی ازتخلخل رسوبی، تخلخل دیاژنزی و شکستگی است. وجود شکستگی‌های فراوان در نمونه‌های برش سطحی کوه سورمه به‌دلیل تشکیل برش‌های انحلالی در اثر انحلال واحد تبخیری نار تحت تأثیر دیاژنز جوی و نیز قرار گرفتن در پهنه زاگرس چین‌خورده و چین‌خوردگی زمین‌ساختی است. داده‌های تخلخل- تراوایی حاصل از تجزیهو تحلیل مغزه چاه مورد مطالعه نشان می‌دهد که توالی مورد مطالعه خواص مخزنی همگنی ندارد. به‌منظور جداسازی لایه‌های با ویژگی‌های مخزنی متفاوت، پهنه‌بندی انجام و 6 لایه مخزنی با ویژگی مخزنی ضعیف تا بسیار خوب مشخص و جدا شده است.
کلیدواژه‌ها: سازند دالان، کوه سورمه، خلیج فارس، تخلخل،کیفیت مخزنی، پهنه‌بندی مخزن
1دکترا، دانشگاه هرمزگان، هرمزگان؛ پژوهشگاه صنعت نفت،تهران، ایران
2دانشیار، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران
*نویسنده مسئول: سمیه پرهام؛parhams@ripi.ir:E-mail