ویژگی های ژئوشیمیایی نهشته لاتریتی شاه‌بلاغی، جنوب خاور دماوند، استان تهران
ویژگیهای ژئوشیمیایی نهشته لاتریتی شاه‌بلاغی، جنوب خاور دماوند، استان تهران
فاطمه کنگرانی فراهانی1*، علی‌اصغر کلاگری2 و علی عابدینی3
تاریخ دریافت: 19/04/1391 تاریخ پذیرش: 26/09/1391
چکیده
نهشته لاتریتی شاه‌بلاغی در فاصله 40 کیلومتری جنوب خاور دماوند در استان تهران قرار دارد. این نهشته به شکل افقهای چینهسان در درون شیلها و ماسه‌سنگهای سازند شمشک (ژوراسیک) گسترش یافته است. مطالعات کانیشناسی نشان میدهند که کانیهای اصلی این نهشته شامل هماتیت، بوهمیت و آناتاز است که در مقادیر کمتر توسط گوتیت، مگنتیت، شاموزیت، کائولینیت، کوارتز، کلسیت، دیاسپور، زیرکن، پیریت، و روتیل همراهمیشوند. شواهد میکروسکوپی مانندگسترش بافتهای اسپاستوییدی در کانسنگها، یک محیط رسوبی پر انرژی و اشباع از آب را طی فرایند لاتریتزایی پیشنهاد میکند. با توجه به مجموعه کانیایی و ویژگیهای بافتی، نهشت و دیاژنز این افق در یک محیط اکسیدان و تقریباً نزدیک به سطح زمین رخ داده است. بر پایه یافته‌های حاصل از مشاهدات صحرایی و ژئوشیمی عناصر اصلی، کمیاب و خاکی کمیاب افق لاتریتی شاه‌بلاغی احتمالاً از دگرسانی سنگهای مادر با ترکیب بازالتی تشکیل شده است. فرایند بوکسیتی شدن با مسیرهای کائولینیتی شدن، تخریب کائولینیت و آهن‌زدایی دنبال شده است. مطالعات ژئوشیمیایی نشان میدهند که توزیع عناصر جزیی در این افق توسط کانیهای رسی و فازهای کانیایی فرعی کنترل شده است.
کلیدواژهها:لاتریت، شاه‌بلاغی،دماوند، ژئوشیمی، توزیع عناصر، سنگ مادر.
1دانشجوی دکترا،گروه زمین‌شناسی،دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
2استاد، گروه زمین‌شناسی،دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
3دانشیار، گروه زمین‌شناسی،دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
*نویسنده مسئول: فاطمه کنگرانی‌فراهانی؛ Farahani_1893@yahoo.com E-mail: