زیست چینه نگاری سازند آب تلخ بر مبنای نانوفسیل های آهکی در حوضه کپه داغ خاوری، برشهای چینه‌شناسی جلیل آباد (جنوب باختر کلات) و روستای آب تلخ (خاور مشهد)
زیستچینهنگاری سازند آبتلخ بر مبنای نانوفسیلهای آهکی در حوضه کپهداغ خاوری، برشهای چینه‌شناسی جلیلآباد (جنوب باختر کلات) و روستای آبتلخ(خاور مشهد)
فریبا فروغی*1، انوشیروان لطفعلی کنی2، سیلویا گاردین3 و محمد وحیدی نیا4
تاریخ دریافت: 17/01/1392 تاریخ پذیرش: 14/05/1392
چکیده
حوضه رسوبی کپهداغ در شمال‌خاوری ایران، در ناحیهای بین مرز ایران با ترکمنستان و افغانستان واقع شده و شامل توالی‌های دریایی ژوراسیک تا نئوژن می‌باشد. سازند آبتلخ یکی از واحدهای سنگی کرتاسه بالایی حوضه رسوبی کپهداغ است که بیشترین ضخامت را در خاور این حوضه به خود اختصاص داده است. سازند آبتلخ از لحاظ نانوفسیلهای آهکی، دارای فراوانی و غنای بسیار زیاد و دارای حفظشدگی خوب تا متوسط بوده و حاوی جامعه فسیلی متعلق به قلمـــــرو تتیس است. برای مطـــالعه نانوفسیــــــلهای این سازند، 220 نمونه از برش جلیلآباد و 467 نمونه از برش روستای آبتلخ از قدیم به جدید رسوبات رأس سازند آبدراز، سازند آبتلخ و قاعده سازند نیزار برداشت و برای مطالعات نانوفسیلی آمادهسازی شده است. ضخامت سازند آبتلخ در برش جلیلآباد 8/1325 متر و در برش روستای آبتلخ 1765متر اندازهگیری شدهاست. در این مطالعات، 116 گونه نانوفسیلی از 43 جنس و 15 خانواده شناسایی شده است. برای طبقه‌بندی زیستچینهنگاری برشهای جلیلآباد و روستای آبتلخ از الگوی تصحیح شده Sissingh (1977)توسط Perch-Nielsen (1985) و الگوی Burnett (1998)استفاده شده است. زیستزون‌های نانوفسیلی سازند آبتلخ در برش جلیلآباد، به ترتیب از قاعده تا رأس شامل CC19, CC20, CC21, CC22, و CC23a از الگوی تصحیح شده Sissingh (1977) توسط Perch-Nielsen (1985) و زیرزونهای UC14dTP، UC15bTP، UC15cTP، UC15dTP،UC15eTP و زون UC16 از الگوی Burnett (1998) است. در برش روستای آبتلخ این سازند از زیستزون CC19 (UC14dTP)شروع و تا زون CC23a (UC16) ادامه مییابد. بدین ترتیب سن بخش پسین کامپانین پیشین (Late Early Campanian) تا انتهاییترین بخش کامپانین پسین (latest Campanian) برای سازند آبتلخ در برشهای جلیلآباد و روستای آبتلخ پیشنهاد می‌شود.
کلیدواژه‌ها: برش جلیلآباد، برش روستای آبتلخ، سازند آبتلخ، حوضه‌رسوبی کپهداغ، قلمرو تتیس، نانوفسیلهای آهکی.
1 دانشجوی دکترا، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
2 استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم‌زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
3 دکترا، مرکز تحقیقات زیست تنوع و محیط دیرینه(UMR CNRS 7072) ، دانشگاه پیر و ماری کوری، پاریس 6، فرانسه
4 دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
* نویسنده مسئول: فریبا فروغی؛ fariba.foroughi86@gmail.com E-mail: