پتروژنز و خاستگاه زمین ساختی توده گرانیتوییدی درّه‌باغ (شمال باختر الیگودرز)
پتروژنز و خاستگاه زمین ساختی توده گرانیتوییدی درّه‌باغ (شمال باختر الیگودرز)
محمود صادقیان1* و سکینه شکاری2
تاریخ دریافت: 03/ 02/ 1392 تاریخ پذیرش: 19/ 03/ 1394
چکیده
توده گرانیتوییدی درّه باغ در شمال باختر الیگودرز از دو بخش مافیک و فلسیک تشکیل شده است. این بخش‌ها به ترتیب دارای ترکیب سنگ شناسی دیوریت تا کوارتزدیوریت و گرانودیوریت تا لوکوگرانیت هستند. آشکارترین ویژگی‌های بخش فلسیک توده نفوذی درهّ باغ عبارتند از حضور گسترده آنکلاوهای متاپلیتی آندالوزیت‌دار، سورمیکاسه، سیلیسی (کوارتزی به ارث رسیده از رگه‌های کوارتزی با ماهیت دگرگونی)، متاپسامیتی و همچنین زینوکریست‌های آندالوزیت در سراسر بخش فلسیک. سنگ‌های فلسیک دارای ماهیت پرآلومین و کالکوآلکالن هستند و در گروه گرانیتوییدهای نوع S (پالین‌ژنتیک) و کمان حاشیه قاره (CAG) قرار می‌گیرند. سنگ‌های مافیک دارای ماهیت متاآلومین و کالک‌آلکالن هستند و در گروه گرانیتوییدهای نوع I و کمان حاشیه قاره (CAG) جای می‌گیرند. بر پایه مشاهدات صحرایی، شواهد سنگ‌نگاری، ویژگی‌های ژئوشیمیایی و تفسیر رویدادهای صورت گرفته، در اثر نفوذ ماگماهای بازیک- حدواسط در مجموعه متاپلیتی- متاگریوکی تریاس پایانی- ژوراسیک آغازین، دما بالا رفته و دگرگونی مجاورتی بزرگ مقیاسی که تا حد تشکیل سیلیمانیت‌هورنفلس پیش رفته، صورت گرفته است. گذر دما از نقطه ذوب متاپلیت‌ها- متاگریوک‌ها، مذاب‌هایی با ترکیب مناسب برای ساخت توده‌های گرانیتوییدی نوع S فراهم کرده است. ماگمای تولید شده به ترازهای بالاتر پوسته رفته و در آن جای گرفته است. جایگیری آن با دگرگونی مجاورتی کم وسعتی در حد کردیریت- هورنفلس همراه بوده است.
کلیدواژه‌ها: الیگودرز، درّه‌باغ، آنکلاو، سورمیکاسه، متاپلیتی، پرآلومین، کالک‌آلکالن.
1دانشیار، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شاهرود، شاهرود، ایران
2دانشجوی دکترا، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شاهرود، شاهرود، ایران
* نویسنده مسئول: محمود صادقیان؛ E-mail: m.sadeghian@shahroodut.ac.ir