پتروژنز فعالیت آتشفشانی داسیتی و آندزیتی نئوژن ناحیه تل‌قربان- چاهبرشک شمال شهربابک، کرمان- ایران
پتروژنز فعالیت آتشفشانی داسیتی و آندزیتی نئوژن ناحیه تل‌قربان- چاهبرشک شمال شهربابک، کرمان- ایران
سید ضیا حسینی1 و محسن آروین2
تاریخ دریافت: 14/ 09/ 1394 تاریخ پذیرش: 09/ 03/ 1395
چکیده
فعالیت آتشفشانی نئوژن تل‌قربان-چاهبرشک (شمال شهربابک) بهصورت جریان وگنبد گدازهای داسیتی و آندزیتی رخنمون دارد و از دید سنگ‌نگاری شامل درشت‌بلورهای پلاژیوکلاز، هورنبلند و گاه بیوتیت و کوارتز در قالب بافت پورفیری و هیالوپلیتیک است. اپاسیته شدن هورنبلند و بیوتیت به همراه منطقه‌بندی و بافت غربالی در درشت‌بلورهای پلاژیوکلازها از نشانه‌های شرایط نبود تعادل ماگمایی در هنگام سرد شدن به شمار می‌روند. داده‌های ژئوشیمیایی و نمودارهای سنگ شناختی ماهیت ماگمایی کالک‌آلکالن با پتاسیم متوسط آنها را نشان می‌دهد. غنیشدگی از عناصرLILE و تهیشدگی از عناصر با شدت یونی بالا HFSE (مانند Ta، Nb و Ti) اشاره به ارتباط فعالیت‌های آتشفشانی نئوژن تل‌قربان- چاهبرشک با محیط فرورانش دارد. همچنین مقادیر Al2O3>16، Sr/Y>80 و الگوی عناصر کمیاب بهنجار شده با کندریت، همانندی زیاد آنها را با آداکیت‌ها نمایان می‌کند. ویژگی‌های ژئوشیمیایی متمایز مانند Rb/Sr<0.04، Sr/Y>80، Yb<1و (La/Yb)n>18 و Y<10 پیشنهاد می‌کنند که این سنگ‌ها از ذوب پوسته اقیانوسی فرورانده شده با باقی ماندن گارنت از ذوب در ناحیه منشأ مشتق شده‌اند. جایگیری و بالاآمدگی آنها در امتداد گسل‌ها و شکستگی‌ها در رژیم زمین‌ساختی پس از برخوردی نئوژن روی داده است.
کلیدواژه‌ها: نئوژن، تل‌قربان، چاهبرشک، داسیت، آندزیت، کالک‌آلکالن، آداکیت.
1استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه پیام نور، ایران
2استاد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
نویسنده مسئول: سید ضیا حسینی؛ E-mail: z_hosseini@pnu.ac.ir