انواع سامانه رگه- رگچه مرتبط با کانه زایی و مطالعات میانبارهای سیال در کانسار مس- مولیبدن پورفیری سوناجیل، پهنه ماگمایی ارسباران
انواع سامانه رگه- رگچه مرتبط با کانه زایی و مطالعات میانبارهای سیال در کانسار مس- مولیبدن پورفیری سوناجیل، پهنه ماگمایی ارسباران
محمدرضا حسینزاده1، سجاد مغفوری2، مهسا قربانی2 و محسن مؤید3
تاریخ دریافت: 28/ 05/ 1394 تاریخ پذیرش: 26/ 12/ 1394
چکیده
منطقه مورد مطالعه در شمال باختر ایران و در پهنه فلززایی ارسباران جای دارد. مجموعه سنگ های موجود در منطقه سوناجیل شامل گدازه های آندزیتی ائوسن، میکرودیوریت پورفیری، توده گرانیتوییدی اینچه و توده های آتشفشانی اکوزداغی به سن پلیوکواترنری است. میزبان اصلی کانیسازی مس و مولیبدن نوع پورفیری در منطقه سوناجیل توده میکرودیوریت است. بیشتر کانسارسازی بهصورت افشان و رگه- رگچها ی است. رگه- رگچه های اصلی در منطقه سوناجیل بر پایه ساختار، بافت و کانی شناسی به شش گروه A، B، C، D، E و F تقسیم شده اند که دارای مجموعه ای از کانی های سولفیدی (پیریت، کالکوپیریت، مولیبدنیت، بورنیت، تتراهدریت- تنانتیت و انارژیت)، اکسیدی و هیدروکسیدی (مگنتیت و اسپیکیولاریت) و کربناتی (مالاکیت و آزوریت) هستند. مطالعه میانبارهای سیال در کانسار سوناجیل نشان‌دهنده وجود انواع میانبارهای سیال تکفازی بخار، دوفازی مایع- بخار و چندفازی مایع- بخار- جامد از نوع اولیه در رگچه‌های کوارتز- سولفید است. دمای همگن‌شدگی برای سیالهای دوفازی میان 180/5 تا 565 درجه سانتیگراد و درجه شوری میان 0/7 تا 15/17 درصد وزنی نمک طعام است؛ دمای همگن‌شدگی برای میانبارهای سیال سه‌فازی که به فاز هالیت همگن میشوند میان 378 تا 565 درجه سانتیگراد و برای میانبارهای سیال سه‌فازی که به فاز بخار همگن می شوند میان 325 تا 485 درجه سانتیگراد است. همچنین میزان شوری این سیالها در بازه 35/3 تا 69 درصد وزنی نمک طعام است. همزیستی میانبارهای سیال تکفازی و دوفازی غنی از بخار در کنار میانبارهای سیال سه‌فازی و وجود دو جمعیت سیالهای با شوری بالا و شوری پایین نشان‌دهنده رخداد فرایند جوشش در کانسار سوناجیل است.
کلیدواژهها: کانسار مس- مولیبدن پورفیری، رگه- رگچه ها، میانبارهای سیال، سوناجیل، پهنه ارسباران.
1دانشیار، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2دانشجوی دکترا، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3استاد، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
نویسنده مسئول: محمدرضا حسینزاده؛ mr-hosseinzadeh@tabriz.ac.irE-mail: