سنگ شناسی، زمین شیمی و زمین زمان سنجی گرانیتوییدهای جنوب باختر میامی

سنگ­ شناسی، زمین­ شیمی و زمین ­زمان­ سنجی گرانیتوییدهای جنوب­ باختر میامی

محمود صادقیان1، سید حسین حسینی2، علی همتی3 و  سکینه شکاری4

تاریخ دریافت:  22/ 03/ 1395                                           تاریخ پذیرش: 04/ 07/ 1395

چکیده

توده ­های گرانیتوییدی جنوب ­باختر­ میامی (60 کیلومتری خاور ­شاهرود) در شمالی­ ترین بخش پهنه­ ساختاری ایران­ مرکزی، دارای ترکیب­ کلی گرانیتی و ماهیت کالک ­آلکالن و پرآلومین ضعیف هستند. اگر چه این گرانیتوییدها توسط توالی ستبری از سنگ ­های رسوبی به سن اواخر تریاس- اوایل ژوراسیک پوشیده شده­اند؛ ولی در مناطق بسیار کم ­وسعتی، سنگ ­های ­میزبان گنیسی آنها به سن نئوپرتروزوییک رخنمون دارند. این گرانیتوییدها با دو سری دایک دیابازی به سن اواخر نئوپرتروزوییک و ژوراسیک میانی قطع شده ­اند. اگر چه پیش‍تر سن ­های پس از لیاس- پیش از دوگر، جوان ­تر از ژوراسیک و کهن ­تر از کرتاسه به گرانیتوییدهای مورد مطالعه نسبت داده شده است؛ ولی سن ­سنجی U-Pb که برای اولین بار روی زیرکن ­های استخراج شده از آنها صورت گرفته است، بیانگر آن است که این سنگ­ ها سن اواخر نئوپروتروزوییک (اواخر ادیاکارن) دارند (10±545 میلیون­سال) و جزو سرزمین­ های کهن و پی­ سنگی ایران به شمار می ­روند و با توده­ های گرانیتوییدی بندهزارچاه، سفید سنگ، دلبر، شترکوه، رضاآباد و دوچاه قابل ­مقایسه هستند. گرانیتوییدهای مورد نظر حاصل ذوب ­بخشی سنگ­ های مادر متاپلیتی و متاگریوکی هستند و به گرانیتوییدهای نوع S تعلق دارند. توده­های گرانیتوییدی جنوب باختر میامی در اواخر نئوپروتروزوییک، در یک محیط زمین‌ساختی از نوع برخوردی و در ارتباط با بسته شدن حوضه کششی درون قاره ای و سپس دگرگونی سنگ های وابسته از رخساره شیست سبز تا آمفیبولیت و به ندرت گرانولیت، که در نهایت با گرانیت زایی از نوع s  همراه بوده است.

کلیدواژه­ ها: گرانیتویید، سن­ سنجی اورانیم- سرب ، نئوپروتروزوییک، ایران مرکزی، میامی، شاهرود.

1دانشیار، گروه پترولوژی و زمین‌شناسی­اقتصادی، دانشکده علوم ­زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

2دکترا، گروه پترولوژی و زمین‌شناسی­اقتصادی، دانشکده علوم ­زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

3کارشناسی­ارشد، گروه پترولوژی و زمین‌شناسی­اقتصادی، دانشکده علوم ­زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

4دانشجوی دکترا، گروه پترولوژی و زمین‌شناسی­اقتصادی، دانشکده علوم ­زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

نویسنده مسئول: محمود صادقیان؛  E-mail:sadeghian@Shahroodut. ac.ir