سنگ شناسی، زمین شیمی و زمین زمان سنجی گرانیتوییدهای جنوب باختر میامی
سنگ شناسی، زمین شیمی و زمین زمان سنجی گرانیتوییدهای جنوب باختر میامی
محمود صادقیان1، سید حسین حسینی2، علی همتی3 و سکینه شکاری4
تاریخ دریافت: 22/ 03/ 1395 تاریخ پذیرش: 04/ 07/ 1395
چکیده
توده های گرانیتوییدی جنوب باختر میامی (60 کیلومتری خاور شاهرود) در شمالی ترین بخش پهنه ساختاری ایران مرکزی، دارای ترکیب کلی گرانیتی و ماهیت کالک آلکالن و پرآلومین ضعیف هستند. اگر چه این گرانیتوییدها توسط توالی ستبری از سنگ های رسوبی به سن اواخر تریاس- اوایل ژوراسیک پوشیده شدهاند؛ ولی در مناطق بسیار کم وسعتی، سنگ های میزبان گنیسی آنها به سن نئوپرتروزوییک رخنمون دارند. این گرانیتوییدها با دو سری دایک دیابازی به سن اواخر نئوپرتروزوییک و ژوراسیک میانی قطع شده اند. اگر چه پیش‍تر سن های پس از لیاس- پیش از دوگر، جوان تر از ژوراسیک و کهن تر از کرتاسه به گرانیتوییدهای مورد مطالعه نسبت داده شده است؛ ولی سن سنجی U-Pb که برای اولین بار روی زیرکن های استخراج شده از آنها صورت گرفته است، بیانگر آن است که این سنگ ها سن اواخر نئوپروتروزوییک (اواخر ادیاکارن) دارند (10±545 میلیونسال) و جزو سرزمین های کهن و پی سنگی ایران به شمار می روند و با توده های گرانیتوییدی بندهزارچاه، سفید سنگ، دلبر، شترکوه، رضاآباد و دوچاه قابل مقایسه هستند. گرانیتوییدهای مورد نظر حاصل ذوب بخشی سنگ های مادر متاپلیتی و متاگریوکی هستند و به گرانیتوییدهای نوع S تعلق دارند. تودههای گرانیتوییدی جنوب باختر میامی در اواخر نئوپروتروزوییک، در یک محیط زمین‌ساختی از نوع برخوردی و در ارتباط با بسته شدن حوضه کششی درون قاره ای و سپس دگرگونی سنگ های وابسته از رخساره شیست سبز تا آمفیبولیت و به ندرت گرانولیت، که در نهایت با گرانیت زایی از نوع s همراه بوده است.
کلیدواژه ها: گرانیتویید، سن سنجی اورانیم- سرب ، نئوپروتروزوییک، ایران مرکزی، میامی، شاهرود.
1دانشیار، گروه پترولوژی و زمین‌شناسیاقتصادی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
2دکترا، گروه پترولوژی و زمین‌شناسیاقتصادی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
3کارشناسیارشد، گروه پترولوژی و زمین‌شناسیاقتصادی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
4دانشجوی دکترا، گروه پترولوژی و زمین‌شناسیاقتصادی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
نویسنده مسئول: محمود صادقیان؛ E-mail:sadeghian@Shahroodut. ac.ir