سنگ‌نگاری و ژئوشیمی دولومیت‌های سازند شتری در برش کلمرد، ایران مرکزی
سنگ‌نگاری و ژئوشیمی دولومیت‌های سازند شتری در برش کلمرد، ایران مرکزی
آزاده رحیمی1، محمدحسین آدابی2، سیدعلی آقا نباتی3، محمودرضا مجیدی‌فرد4 و امیرمحمد جمالی5
تاریخ دریافت: 30/ 10/ 1394 تاریخ پذیرش: 16/ 06/ 1395
چکیده
توالی‌های کربناته سازند شتری به سن تریاس میانی با ستبرای 308 متر در ناحیه کلمرد شهرستان طبس در حوضه ایران مرکزی نهشته شده است. در این ناحیه مرز پایینی سازند شتری بهطور تدریجی و همشیب روی سازند سرخ شیل و مرز بالایی آن توسط گسل قطع شده است و بهطور عمده شامل دولومیت با ستبرای کل 250 متر بهصورت متوسط تا ستبرلایه همرا ه با میان‌لایه‌های نازک آهکی و ماسه‌سنگی است. سازند شتری بهطور چیره شامل دولومیت‌های ریز تا درشت‌بلور است. بر پایه شواهد سنگ‌نگاری (اندازه دانه و فابریک) و ژئوشیمیایی (تجزیه‌‌های عنصری Ca, Mg, Na, Sr, Fe, Mn) 5 نوع مختلف دولومیت در سازند شتری تشخیص داده شده است. دلیل گوناگونی دولومیت‌ها، تأثیر فرایندهای دیاژنزی اولیه و تأخیری است که سبب تغییر ترکیب سیالهای دولومیتساز و در نتیجه تشکیل انواع دولومیت‌ها شده است. مطالعات ژئوشیمیایی نشان میدهد که دولومیت‌های سازند شتری بیشتر در شرایط احیأ و تحت تأثیر دیاژنز متائوریکی تشکیل شدهاند. مکانیسم دولومیتی شدن برای دولومیت نوع اول مدل سبخا، دولومیت‌های نوع دوم و سوم مدل پهنه مخلوط و برای دولومیت‌های نوع چهارم و پنجم مدل تدفینی در نظر گرفته شده است.
کلیدواژه‌ها: سنگ‌نگاری، ژئوشیمی، دولومیتی شدن، سازند شتری، ایران مرکزی.
1دانشجوی دکترا، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2استاد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
3دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4استادیار، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
5دکترا، مدیریت اکتشاف، اداره زمین‌شناسی سطح الارضی، شرکت ملی نفت، تهران، ایران
نویسنده مسئول: آزاده رحیمی؛ E-mail:rahimiazadeh_19@yahoo.com