شبیه‌سازی سناریوهای محتمل رخداد زمین‌لرزه در تهران
شبیه‌سازی سناریوهای محتمل رخداد زمین‌لرزه در تهران
مقداد سمائی1، امیر برزگری2، محمدرضا قویمی‌پناه2، فرهاد جعفری3 و ابوالفضل شامی4
تاریخ دریافت: 27/ 11/ 1394 تاریخ پذیرش: 11/ 08/ 1395
چکیده
شهر تهران با ترکیبی از جمعیت زیاد، گسل‌های فعال، شواهد زمین‌لرزه‌های تاریخی و آسیب پذیری سازه‌های ساخته شده در آن، ریسک بالایی در برابر زمین‌لرزه دارد. در مطالعه حاضر، با توجه به گزارش ها و مقالات زمین‌شناسی منتشر شده در دهه‌ی گذشته، 3 سناریوی زمین‌لرزه برای گسیختگی گسل‌های مشا، نیاوران و پارچین در نظر گرفته و شتاب‌نگاشت‌هایی در شهر تهران شبیه‌سازی شده است. از روش تصادفی چشمه نقطه‌ای با اصلاح متغیر فاصله برای در نظرگرفتن اثرات هندسه گسیختگی استفاده و همچنین نتایج مطالعات پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در سال‌های اخیر در مورد بزرگنمایی ساختگاه در تهران برای در نظر گرفتن اثرات ساختگاهی به کار گرفته شده است. نتایج شبیه‌سازی نشان‌دهنده شتاب بیشنه قابل توجه در شمال تهران برای گسل نیاوران و گسل پارچین در جنوب تهران است؛ همچنین متوسط شدت زمین‌لرزه مرکالی برای این دو سناریو به ترتیب در سه منطقه و یک منطقه شهری تهران برابر با 9 است که نشان از خرابی و خسارت زیاد در آن مناطق دارد. با استفاده از نتایج شبیه‌سازی، یک برآورد اولیه از تلفات ناشی از سناریوهای مفروض گسیختگی صورت گرفته است. تعداد تلفات جانی (مرگ‌ومیر) ناشی از سناریوهای گسیختگی گسل‌های مشا، نیاوران و پارچین بنا بر این برآورد به ترتیب برابر با حدود 5000، 117000 و 85000 نفر خواهد بود.
کلیدواژه‌ها: شبیه‌سازی لرزه‌ای،آسیب‌پذیری لرزه‌ای، برآورد خسارت، لرزه خیزی تهران.
1پژوهشگر پسا دکترا، دانشکده مهندسی، دانشگاه گیفو، گیفو، ژاپن
2دکترا، دانشکده علوم پایه، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3دانشجوی دکترا، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
4کارشناسی ارشد، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
نویسنده مسئول: مقداد سمائی؛ E-mail:meghdad.samaei@gmail.com