کاربرد دورسنجی در آشکارسازی، شناخت و تحلیل ویژگی‌های زمینساختی خط‌واره‌های مرتبط با دگرسانی درمنطقه بجستان، خاور ایران
کاربرد دورسنجی در آشکارسازی، شناخت و تحلیل ویژگی‌های زمینساختی خط‌واره‌های مرتبط با دگرسانی در منطقه بجستان، خاور ایران
ریحانه احمدیروحانی1، محمدحسن کریم‌پور2،بهنام رحیمی2،آزاده ملکزاده شفارودی3 و صادق افشار نجفی4
تاریخ دریافت: 13/ 02/ 1395 تاریخ پذیرش: 29/ 06/ 1395
چکیده
محدوده مورد مطالعه درخاور شهر بجستان، جنوب باختر استان خراسان رضوی قراردارد. این محدوده در شمال بلوک لوت، بزرگ‌ترین بلوک ساختاری در خاور ایران جای گرفته است.این بخش خود تحت تأثیر فعالیت های گسل های ژرف امتدادلغز در مرز این بلوک قراردارد. خط‌واره‌های موجود در منطقه با استفاده از داده های ماهواره ای اسپات، لندست و داده DEM آشکارسازی شد. مطالعات ساختاری در این ناحیه در دو مرحله انجام گرفت: نخست آشکارسازی، تهیه نقشه و تحلیل ساختاری گسل های اصلی منطقه صورت گرفت و در مرحله بعد به منظور انجام مطالعات تکمیلی، کل خطواره های موجود شامل درزه ها وگسل ها، آشکارسازی و تحلیل شدند. راستی‌آزمایی مطالعات یاد شده با پیمایش های صحرایی و داده های آماری صورت گرفت. مطالعات‌دورسنجی نشانگر اهمیت فیلترهای آشکارکننده چون فیلترهای استاندارد، روی داده های با ویژگی‌های استریوسکوپیک چون اسپات به عنوان یک ابزار کارآمد در مطالعات ساختاری به‌ویژ هآشکارسازی خطواره هاست. مطالعات فرکتال و به‌کارگیری متغیرهای آماری شکستگی ها (برپایه نقشه شکستگی حاصل از داده های دورسنجی) در منطقه، ضمن مشخص کردن بعد فرکتال در منطقه، تکمیل کننده مطالعات دورسنجی در زمینه شناخت چگونگی تکامل ساختاری منطقه و معرفی مناطق با احتمال بیشتر کانی‌سازی هستند. مطالعات دورسنجی، صحرایی، تحلیل های آماری-ساختاری و فرکتالی روی سامانه های شکستگی موجود در منطقه نشانگر احتمالی ارتباط عناصر ساختاری موجود در منطقه با فعالیت یک سامانه گسلی امتدادلغز است که می توانند به عنوان شکستگی های رایدل در دیواره پهنه تخریب در نظر گرفته شوند. نتایج بالا نشان می دهند که بیشتر خط‌واره‌های موجود در منطقه شکستگی های کششی منطبق بر جایگیری دایک ها ورخداد انواع پهنه های دگرسانی مرتبط با کانی‌سازی‌های موجود در منطقه است. تلفیق اطلاعات یادشده می تواند نقش مهمی در شناسایی روند عناصر ساختاری موثر در ایجاد آلتراسیون و مشخص کردن نواحی مستعد کانی‌سازی داشته باشد.
کلیدواژه ها: سنجش از دور، فیلترهای آشکارکننده خطواره ها، سامانه شکستگی برشی، پهنه ساختاری لوت، بجستان.
1دانشجوی دکترا، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2استاد، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
3دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
4دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
نویسنده مسئول: محمدحسن کریم پور؛ E-mail:karimpur@um.ac.ir