ارزیابی پتانسیل آلودگی آرسنیک متأثر از فعالیت های معدنی در استان کرمان با استفاده از روش کریجینگ شاخص
ارزیابی پتانسیل آلودگی آرسنیک متأثر از فعالیت های معدنی در استان کرمان با استفاده از روش کریجینگ شاخص
الهام قدیری صوفی1، سعید سلطانی محمدی2، مهیار یوسفی3 و علی عالی انوری2
تاریخ دریافت: 12/ 11/ 1394 تاریخ پذیرش: 02/ 08/ 1395
چکیده
از آنجاکه فعالیت‌های معدنی روی کانسارهای فلزی به‌عنوان یکی از راه‌های رهاسازی و ورود عناصر خطرناکی همچون آرسنیک به محیط زیست شناخته می‌شوند؛ پرداختن به مسائل آلودگی در خاک و رسوبات آبراهه ای در پیرامون کارگاه‌های معدنی اهمیت دارد. برای درک توزیع فضایی آلودگی آرسنیک در منطقه ساردوییه و بافت در استان کرمان، به مساحت تقریباً 5000 کیلومترمربع، 1804 نمونه رسوبات آبراهه ای برداشت و تجزیه ژئوشیمیایی شد و در پایان غلظت عناصر مختلف ازجمله آرسنیک در این نمونه‌ها به دست آمد. حد مجاز توصیه‌شده توسط استانداردها در خاک برای آرسنیک ppm 20 است. در نتیجه نمونه‌هایی که مقدار آرسنیک در آنها از این مقدار بیشتر است؛ مناطق آلوده هستند که نیاز به بهسازی زمین دارند. اما ازآنجاکه تعداد نمونه‌های برداشت‌شده محدود است، برای تشخیص ریسک آلوده بودن مناطق از روش کریجینگ شاخص استفاده شد. در منطقه موردم طالعه 32 اندیس شناخته‌شده مس وجود دارد؛ ازاین‌رو به‌منظور بررسی پتانسیل آلودگی آرسنیک حاصل از فعالیت های معدنی، با توجه به نقشه پایانی حاصل از به کارگیری روش کریجینگ شاخص روی غلظت آرسنیک موجود در دادههای رسوبات آبراهه ای، مشخص شد که در بخش شمال و شمال باختری منطقه آلودگی آرسنیک ممکن است در نتیجه فعالیت های معدنی مس پورفیری باشد اما در بخش خاوری منطقه اگرچه تراکم این اندیس ها بالاست؛ اما آلودگی خاصی دیده نشده است.
کلیدواژه ها:آرسنیک، فعالیت‌های معدنی، مس پورفیری، آلودگی زیست‌محیطی، کریجینگ شاخص.
1دانشجوی دکترا، گروه معدن، دانشکده مهندسی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
2استادیار، گروه معدن، دانشکده مهندسی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
3استادیار، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
نویسنده مسئول: الهام قدیری صوفی؛ E-mail:elham_ghadirisufi@yahoo.com