بررسی نفوذپذیری ساختارهای همراه با پهنه‎های گسلی (گسل کوهبنان، شمال کرمان، ایران مرکزی)

بررسی نفوذپذیری ساختارهای همراه با پهنههای گسلی (گسل کوهبنان، شمال کرمان، ایران مرکزی)

طاهره نادری1،  محسن پورکرمانی2،  امیر شفیعی بافتی3، محمدرضا امینیزاده 4 و سهیلا بوذری5

تاریخ دریافت:  12/ 10/ 1394                                                          تاریخ پذیرش: 01/ 02/ 1395

چکیده

در این پژوهش به بررسی نفوذپذیری ساختارهای همراه با پهنه گسلی کوهبنان -یکی از لرزه‌خیزترین روندهای ساختاری در استان کرمان- پرداخته شده است. رفتار پهنه­های گسلی به هر صورت که باشند (مجرا، سد و یا ترکیبی از مجرا و سد) در برابر آب‌های زیرزمینی به‎طور نسبی توسط ساختار هسته گسل، پهنه خرد شده و نفوذپذیری شکستگی‌ها و سنگ‌شناسی پهنه گسلی کنترل می‌شوند. در این مطالعه، از داده‌های کیفی و کمی به همراه اطلاعات حاصل از برداشت‌های صحرایی و مدل‌های عددی استفاده شده است و در پایان داده‌ها در جدول‎ها تنظیم و نمودارها رسم و تفسیر شده است. در اندازه‌گیری ساختارهای پهنه گسلی در  23 رخنمون از گستره مورد مطالعه  دیده شد که در 12 رخنمون آن پهنه گسلی به‌صورت سد، در 5 رخنمون  به‌صورت مجرا و در 6 رخنمون به‌صورت ترکیبی از سد و مجرا در برابر آب زیرزمینی رفتار کرده است. بر پایه میانگین اندازه‌گیری پهنه گسلی، 38 متر آن پهنای هسته گسل و 23 متر آن پهنای تخریب گسل در این گستره مطالعاتی است. بنابراین قطعه جنوبی پهنه گسلی کوهبنان به‎صورت ترکیبی از سد متراکم  (با درصد سدشدگی بیشتر) و مجرا در برابر جریان سیال‌ها رفتار می‎کند؛ که در این صورت هسته گسل به خوبی و پهنه خرد شده نیز به مقدار کمی گسترش پیدا کرده است. بنابراین واتنش در هسته گسل متمرکز و در پهنه خرد شده پراکنده است و برای بررسی هندسه پهنه گسلی از سه اندیسFa ،Fm  و Fs استفاده شده است. برای قطعه جنوبی پهنه گسلی کوهبنان میانگین اندیس Fa، به مقدار0.47 و همچنین شاخص‌های Fm و Fsبه ترتیب مقادیر 0.51 و 0.73 به دست آمده است. بنابراین با بررسی و اندازه‎گیرهای انجام شده، مقدار به نسبت پایین Fa و نیز مقدار زیاد Fs   نشان‌دهنده این است که هندسه پهنه گسلی کوهبنان در این ناحیه یکسان نیست، و نیز ظهور چشمه‌های گسلی فراوان در این ناحیه متأثر از وضعیت پهنه گسلی کوهبنان است.

 کلیدواژه‌ها:  پهنه گسلی، هسته گسل، گسل کوهبنان، شاخص‌های هندسه پهنه گسلی، نفوذپذیری، سدشدگی، مجرا.

1دانشجوی دکترا، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران

2استاد ، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران

3استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زرند، کرمان، ایران

4دکترا، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری، کرمان، ایران

5استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران

نویسنده مسئول: طاهره نادری؛  ta_nadery@yahoo.comE-mail: