خاستگاه رسوبی و بوم‌شناسی نهشته‌های رودیستدار کرتاسه پسین خرمآباد حوضه زاگرس
خاستگاه رسوبی و بوم‌شناسی نهشته‌های رودیستدار کرتاسه پسین خرمآباد حوضه زاگرس
ایرج مغفوری مقدم1
تاریخ دریافت: 18/ 02/ 1395 تاریخ پذیرش: 20/ 10/ 1395
چکیده
خاستگاه رسوبی و بوم‌شناسی دیرینه بسترهای دارای رودیست خرمآباد در سه برش تنگ شبیخون چمسنگر (سازند تاربور) و پیرشمسالدین (بخش بالایی سازند امیران) مورد مطالعه قرار گرفتهاند. برشهای تنگ شبیخون و چمسنگر مربوط به زیرپهنه زاگرس رورانده و برش پیرشمسالدین مربوط به زیر پهنه لرستان هستند. محتویات فسیلی سه برش نشاندهنده سن کرتاسه پسین (ماستریختین میانی تا پسین) بوده که معادلزون زیستی Omphalocyclus- Loftusia Assemblage zone است. مطالعات سنگ نگاری روی نهشته‌های کربناته این سه برش نشان میدهند که سازند تاربور و بخش بالایی سازند امیران از 9 ریزرخساره مربوط به سه کمربند دریای باز سد و دریای نیمهمحصور تشکیل شدهاند که بر پایه خاستگاههای رسوبی معرفی شده برای رودیست‌ها مربوط به دو پهنه همتافت‌های حاشیه شلف باز زاویه کم (سازند تاربور) و همتافت‌های حاشیه حوضه‌های شلف داخلی پیشرونده (بخش بالایی سازند امیران) هستند. احتمالاً گسل سفیدکوه جدا کننده این دو محیط بوده است. در سازتد تاربور در برش تنگ شبیخون و بخش بالای سازند امیران به علت ورود مواد آواری و بالا رفتن مواد مغذی و ایجاد شرایط یوتروفی، فراوانی روزنبران آگلوتین افزایش یافته است. ولی در برش چمسنگر به علت شرایط الیگوتروفیک، روزنبران هیالین بیشتر بودهاند. انتشار روزنبران و جلبکها نشان میدهد که همه نهشته‌های سازند تاربور در بخش نورانی، ولی بخشهایی از نهشته‌های کربناته سازند امیران در بخش غیر نورانی انباشته شدهاند.
کلیدواژه ها: رودیست، بوم‌شناسی دیرینه، کرتاسه پسین، لرستان، حوضه زاگرس.
1دانشیار، گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران
نویسنده مسئول: ایرج مغفوری مقدم؛ E-mail: Irajmmms@yahoo.co.uk