بررسی های سنگ نگاری و ژئوشیمیایی دولومیت های بخش قربان سازند ساچون در برش تاقدیس قره، جنوب خاور شیراز
بررسی های سنگ نگاری و ژئوشیمیایی دولومیتهای بخش قربان سازند ساچون در برش تاقدیس قره، جنوب خاور شیراز
عبدالرضا باوی عویدی1، محمد حسین آدابی2، عباس صادقی2و حسن امیری بختیار3
تاریخ دریافت: 23/ 08/ 1394 تاریخ پذیرش: 28/ 02/ 1395
چکیده
آهک های دولومیتی شده و دولومیت بیشتر بخش قربان سازند ساچون (پالئوسن-ائوسن پیشین) در برش تاقدیس قره در جنوب خاور شیراز را تشکیل می دهند. بررسی های ژئوشیمیایی و سنگ نگاری این نهشته ها نشان می دهد که دولومیت ها در محیط های دیاژنزی دریایی، جوی و تدفینی تشکیل شدهاند. بر پایه این بررسی ها سه دسته دولومیت شامل دولومیکرایت (کمتر از 16 میکرون)، دولومیکرواسپارایت (16 تا 62 میکرون) و دولواسپارایت (بزرگتر از 62 میکرون) شناسایی شده اند. وجود شواهدی مانند تخلخل فنسترال، کانی های تبخیری(ژیپس و انیدریت) واینتراکلاست و نیز نبود فسیل نشان می دهد که دولومیکرایت ها در محیط بالای کشندی تشکیل شدهاند. دلومیکرواسپارایتها که در اثر تبلور دوباره دولومیکرایت و جانشینی گل کربناتهبه وجود آمدهاند، مقادیر منیزیم، سدیم و استرانسیم کمتر و در برابر آن منگنز و آهن بیشتری نسبت به دولومیکرایتها دارند. مقادیر و روابط عناصر یاد شده به دلیل تأثیر بیشتر سیال‌های دیاژنزی بر دولومیکرواسپارایت ها و تشکیل آنها در محیط دیاژنزی تدفینی متوسط تا ژرف مربوط می شود. دولواسپارایتها به سه شکل دیده شده اند: شکل اول آن بهصورت جانشینی در جلبک سرخ و زمینه گل کربناته است. شکل دوم دولواسپارایت ها که از بلورهای دارای رشد اضافی هممحور، لومینسانس با زون‌بندی مرکب از نواری های روشن و تیره و ادخال های سیال‌های حفره ای تشکیل شده اند؛ در محیط دیاژنزی تدفینی و بهصورت سیمان پر کننده حفرات نهشته شده اند. تشکیل دولواسپارایت های متخلخل، شکل دار تا نیمه شکل دار با بافت دانه شکری و تخریب کننده فابریک (شکل سوم) مرز سازند ساچون و جهرم در منطقه آمیختگی آب های جوی و دریایی تفسیر می شود.
کلیدواژهها: سازند ساچون، بخش قربان، تاقدیس قره، دولومیت، مطالعات سنگ نگاری و ژئوشیمیایی.
1دانشجوی دکترا، گروه زمینشناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
2استاد، گروه زمینشناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
3دکترا، شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، اهواز،ایران
نویسنده مسئول:عبدالرضا باوی عویدی؛E-mail:Bavi1359@yahoo.com