بررسی نقش ساختارهای زمین‌ساختی و چینه شناسی در پیشبینی هجوم آب به درون تونل با استفاده از روش سنجش از دور (مطالعه موردی: تونل انتقال آب نوسود، قطعه ۱-الف)
بررسی نقش ساختارهای زمین‌ساختی و چینه شناسی در پیشبینی هجوم آب به درون تونل با استفاده از روش سنجش از دور (مطالعه موردی: تونل انتقال آب نوسود، قطعه 1-الف)
مجتبی حیدری1و مسعود شرفی2
تاریخ دریافت: 25/ 09/ 1393 تاریخ پذیرش: 15/ 09/ 1395
چکیده
در مطالعات زمین‌شناسی حفاری تونل، استفاده از سنجش از دور ماهواره ای در کنار پیمایش زمینی روشی موثر در ارزیابی خطرات تونل‌سازی به شمار می آید. در این مطالعه، مسأله برخورد با مناطق مستعد هجوم آب زیرزمینی در قطعه 1-الف تونل انتقال آب نوسود در منطقه مرزی شمال باختر کرمانشاه مورد بررسی قرار گرفت. ترکیب سنگی منطقه از جنس سنگ‌آهک و شیل است که موجب ایجاد توالی لایه‌های سخت و نرم در ساختگاه تونل شده است. لایه‌های سنگ آهک درزه‌دار و حفره‌دار در تناوب با لایه‌های شیل نفوذناپذیر مهم‌ترین عامل تعیین کننده در هجوم آب به درون تونل نوسود هستند. به دلیل خطر انفجار مین در منطقه، پیمایش زمینی همه مسیر تونل را شامل نمی شود. همچنین به منظور شناسایی لایه‌های دارای پتانسیل هجوم آب، شواهد آب‌زمین‌شناختی و آب‌‌شناختی در منطقه با استفاده از تصاویر استر بررسی شد. این پژوهش نشان می دهد که تونل در برخورد با واحدهای Li3و Li-Sh3با خطر بالای هجوم آب روبه‌رو است. مشاهدات حفاری تونل نیز نشان می دهد که عبور تونل از لایه‌های سخت و برخورد با شکستگی‌های باز، عامل اصلی هجوم آب به درون تونل است که با نتایج حاصل از پردازش تصاویر ماهواره ای انطباق مناسبی دارد.
کلیدواژه‌ها: ساختارهای زمین‌ساختی، چینه‌شناسی، سنجش از دور، هجوم آب، تونل.
1دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
2کارشناسی ارشد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
نویسنده مسئول: مجتبی حیدری؛E-mail:heidarim_enggeol@yahoo.com