تعیین رخساره‌های فسفات‌دار سازند پابده در رمپ کربناته پالئوژن تاقدیس لار (شمال خاوری گچساران)
تعیین رخساره‌های فسفات‌دار سازند پابده در رمپ کربناته پالئوژن تاقدیس لار (شمال خاوری گچساران)
شهرام شریعتی 1
تاریخ دریافت: 23/ 12/ 1394 تاریخ پذیرش: 19/ 02/ 1395
چکیده
سازند پابده توالی کربناتی- آواری حوضه رسوبی- ساختاری زاگرس در بخش جنوب باختری ایران را شامل می‌شود. منطقه مورد مطالعه بخشی از تاقدیس بزرگی به نام لار را شامل می‌شود که این تاقدیس در بخش شمال خاوری تاقدیس خامی قرار دارد و همروند با کوه‌های زاگرس با راستای شمال باختری- جنوب خاوری گسترش حاصل کرده است. هدف از اجرای این پژوهش بررسی رخساره‌های رسوبی سازند پابده بهویژه در افق‌های فسفات‌دار و نیز تجزیه و تحلیل نیمه کمی محتوای روزنبری به منظور تعیین محیط رسوبی زمان تشکیل توالی مورد سخن در تاقدیس لار است. به همین منظور 300 نمونه از 410 متر ستبرای سازند پابده از آن برداشت شد که بر پایه ویژگیهای سنگشناسی و روند تغییرات رخساره‌ها در طول ستون چینهشناسی، 126 مقطع نازک از آنها تهیه شد. مطالعات سنگ‌نگاری و بررسی‌های رخساره‌ای نشان می‌دهد که 8 رخساره در طول توالی سازند پابده قابل شناسایی است. وجود رخساره‌های گلسنگ با محتوای روزنبر پلانکتونیک و رخساره‌های توربیدایتی نشان از تهنشست رسوبات در یک محیط رمپ کربناته برای سازند پابده دارد. بررسی رخساره‌های سازند پابده در برش کوه لار نشان می‌دهد که محیط رسوبی این سازند بخش خارجی رمپ کربناته را شامل می‌شود. رخساره‌های مرتبط با بخش بالایی سازند پابده تهنشست در یک محیط کم‌ژرفا را مسجل می‌سازد. بنابراین با توجه به موارد یاد شده می‌توان چنین اظهار کرد که در حرکت از لایه‌های زیرین به سوی بخش‌های بالایی سازند پابده ژرفای حوضه رسوبی کاهش می‌یابد. بهگونهای که رخساره‌های آن از محیط رمپ خارجی به رمپ میانی تغییر می‌کند.
کلیدواژه‌ها: سازند پابده، رمپ کربناته، محتوای روزنبری، رمپ میانی، رمپ خارجی.
1استادیار، گروه زمین‌شناسی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران
نویسنده مسئول: شهرام شریعتی؛ E-mail:shariati@iau.ac.ir