فعالیت لرزه خیزی البرز در شمال ایران براساس داده‌های شبکه لرزه نگاری محلی
فعالیت لرزه خیزی البرز در شمال ایران براساس داده‌های شبکه لرزه نگاری محلی
نوشته : دکتر محمد رضا قیطانچی*، دکتر نوربخش میرزایی* و احمد سدیدخوی*
چکیده
اطلاعات تاریخی و زمین لرزه‌های ثبت شده توسط دستگاههای لرزه‌نگاری و نیز شواهد زمین‌شناسی همگی نشان می‌دهند که منطقه البرز در شمال ایران، یکی از مناطق فعال و لرزه‌خیز در خاورمیانه به‌شمار می‌آید. در سال 1996 و به‌عنوان بخشی از شبکه لرزه‌نگاری کشوری، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران یک شبکه تلومتری لرزه‌نگاری برای ثبت زمین لرزه‌های محلی در منطقه البرز و اطراف تهران نصب و راه اندازی نمود. براساس داده‌های ثبت شده در فاصله زمانی 1996 الی 2005، در البرز چند ناحیه فعال و لرزه‌خیز مشاهده گردید. کانون سطحی زمین لرزه های محلی با موقعیت گسلهای اصلی و زمین ساخت منطقه همخوانی خوبی دارند. توزیع زمین لرزه‌ها در خاور و باختر با گسلهای مربوطه همبستگی خوبی نشان می‌دهند. یک نوع حالت نبود لرزه‌ای در البرز مرکزی در اطراف شهر تهران وجود دارد. وضعیت مشابهی در انتهای جنوب خاوری سامانه گسلی رودبار قابل مشاهده می‌باشد. بیشتر زمین لرزه‌های ثبت شده دارای عمق کم می‌باشند و نشان می‌دهند که فعالیت لرزه‌ای عمدتا در پوسته بالایی صورت می‌گیرد و لایه زلزله را ضخامتی حدود 20 کیلومتر دارد. با توجه به پیشینه تاریخی و وضعیت فعلی، وقوع زمین لرزه بزرگ در منطقه البرز در حوالی شهر تهران دور از انتظار نمی باشد.
کلید واژه‌ها: لرزه زمین‌ساخت، زمین‌ساخت فعال، گسلهای فعال، زمین لرزه‌های تاریخی، لرزه‌خیزی البرز، خرد زمین لرزه‌ها، شبکه لرزه‌نگاری محلی، آرامش لرزه‌ای و نبود لرزه‌ای.
* مؤسسه ژئوفیزیک ، دانشگاه تهران