کانسار طلای مزوزونال کوهزایی (پیروتیت – پیریت – آرسنوپیریت) طرقبه درپهنه‌های زون برشی واقع در تونالیت-گرانودیوریتهای سری ایلمنیت
کانسار طلای مزوزونال کوهزایی (پیروتیت – پیریت – آرسنوپیریت) طرقبه درپهنه‌های زون برشی واقع در تونالیت-گرانودیوریتهای سری ایلمنیت
نوشته : دکتر محمد حسن کریم پور* ، احسان ترابیان * و علیرضا باباخانی**
چکیده
کانی سازی طلای طرقبه در زون برخورد قاره‌ای، که در اواخر پالئوزوییک و اوایل مزوزوییک بین صفحه‌های توران و ایران رخ داده است، قرار دارد. قدیمی‌ترین واحدهای سنگی شامل سنگهای متا‌افیولیت (بقایای پوسته اقیانوسی دیرینه تتیس)، اسلیت، فیلیت و کوارتزیت (سنگهای فلیش دگرگون شده) هستند. کوهزایی هرسینین (اواخر پالئوزوییک) موجب دگرگونی ناحیه‌ای درجه پایین شده است. تونالیت تا گرانودیوریت مناطق وکیل‌آباد، دهنو و طرقبه در اوایل تریاس در مجموعه فوق نفوذ و موجب دگرگونی همبری و در مناطق خاص باعث ایجاد زونهای محدود اسکارن تشکیل شده‌اند.پذیرفتــــاری مغناطیسی تونالیت- گرانودیوریت در حدود [SI] 10-5 * 4.5و لذا از نوع سری ایلمنیت یا گرانیتهای احیایی است.
محلول کانه‌دار غنی از سیلیس در فضای زونهای برشی موجب کانی سازی طلا شده است. زونهای برشی سنگهای تونالیت – گرانودیوریت و اسلیت را قطع کرده است. سن کانی‌سازی جوان‌تر از واحدهای سنگی میزبان است. پاراژنز کانیایی از عمق به سطح (1) پیروتیت + آرسنوپیریت ± طلا (2) پیریت + آرسنوپیریت ± طلا و (3) پیریت ± طلا + گالن است. طلا بیشتر با پیریت و آرسنوپریت همراه است. طلا و آرسنیک همبستگی خوبی دارند. میزان فراوانی عناصر Cu, Pb, Hg, Sb, Ag, Bi, W در این سیستم نسبتا کم است. عیار طلا بین ppm 5/0 تا ppm5 تغییر می‌کند و میانگین آن کمتر از ppm5 است. عرض زون کانی سازی بین 4/0 تا 5/2 متر است.
کانســار طلای طرقبه از نوع مزوزونال کوهزایی است. محلول کانه‌ساز در مجموع حالت احیایی داشته و میزان غلظت گوگرد نیز کم بوده است.
T = 420 ° C, pH= 7, Log fO2 < -40, Log fS2 < -14
کلید واژه‌ها: طلا، کوهزایی، مزوزونال، احیایی، طرقبه، ایران
*گروه زمین شناسی دانشگاه فردوسی مشهد
*سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور (تهران)