بررسی اثر شکستگیها بر ظهور چشمه‌های منطقه سردشت و شهیون در استان خوزستان
بررسی اثر شکستگیها بر ظهور چشمه‌های منطقه سردشت و شهیون در استان خوزستان
نوشته: دکتر نصرالله کلانتری* ، معصومه کرمی فرد** و عباس چرچی*
چکیده
منطقه مورد مطالعه (سردشت و شهیون) در بخش شمالی ساختار فروافتادگی دزفول در جنوب باختر کمربند زاگرس واقع شده و تحت تأثیر الگوهای ساختاری زون برشی بالارود قرار دارد. حوضه آبریز این منطقه دارای مساحتی برابر 1042 کیلومتر مربع است که شامل بخشهایی از حوضه آبریز رودخانه‌های دز، شیرین آب و سردشت می‌باشد.
هدف از انجام این مطالعات، بررسی اثر شکستگیها در تراوایی ماسهسنگ و ظهور چشمه‌ها در منطقه مورد مطالعه است. برای انجام این تحقیق، مطالعات زمین‌شناسی و زمین‌شناسی ساختاری، شامل چین‌خوردگیها، گسلها و درزه‌ها انجام شده است. به منظور بررسی شکستگیهای منطقه، از 11 ایستگاه برداشت درزه‌ای به‌عمل آمد و با استفاده از اطلاعات به‌دست آمده، نقشه ساختاری منطقه رسم شد. نقشه هم‌تعداد شکستگیهای منطقه به خوبی نشان می‌دهد که محل تراکم منحنیهای هم‌تعداد شکستگی بازتاب‌کننده نفوذپذیری بیشتر بوده و با محل ظهور چشمه‌های اصلی منطقه منطبق است. موقعیت چشمه‌های منطقه، ویژگیهای ساختاری و کمی آنها مورد بررسی قرار گرفت و ارزیابی دمای آب چشمه‌ها در دو فصل تر و خشک نشان می‌دهد که بیشترین نوسان دما در چشمه‌های با آبدهی بیشتر است.
کلید واژه‌ها: شکستگیها، عوامل ساختاری، چشمه‌ها، ماسهسنگ، فرو افتادگی دزفول
*گروه زمین شناسی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران
**کارشناس مسئول هیدروژئولوژی سازمان آب و برق خوزستان